محیط زیست و نگاه جدید نخبگان و مردم به آن

محیط زیست و نگاه جدید نخبگان و مردم به آن

نگاه اجتماعی 
نتیجه نگاه به محیط زیست

نویسنده: اسماعیل کهرم

    من همیشه نسبت به عملکرد دولت یازدهم خوش بین بودم و با سخنان روز گذشته آقای روحانی در دیدار با کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست و نهادهای مدنی، خوش بین تر هم شدم. رییس جمهوری در این نشست اشاره خوبی به دریاچه ارومیه داشت. ایشان در روزهای انتخابات وعده داده بودند که مهم ترین مساله محیط زیستی دولت را دریاچه ارومیه و هامون می دانند که اکنون می بینیم ایشان به قول های خود عمل کرده اند و در حال احیا کردن این دو دریاچه مهم ایران هستند. اکنون دریاچه هامون به دلیل تعامل مناسبی که در این مدت با همسایه شرقی ما یعنی افغانستان برقرار شده تا میزان زیادی احیا شده است. مسائلی در حوزه محیط زیست که دکتر روحانی در دیدار اخیرشان با فعالان محیط زیست، در سه محور به تشریح آنها پرداخته است. محور نخست، مساله آگاهی عمومی است به این معنا که مردم باید تلاش کنند تا نسبت به مسائل محیط زیست اطلاعات خود را افزایش داده و در راستای حفاظت از محیط زندگی شان بیش از این بکوشند. محور دوم به بحث مهم فرهنگ سازی برمی گردد که باید از طریق افزایش توان NGOها یا سمن ها (سازمان های مردم نهاد) و حمایت از فعالیت های غیردولتی، به آن پرداخته شود. در واقع اشاره دولت در درجه اول به بحث فرهنگ و گسترش آن در جامعه بر می گردد و نشان می دهد که دولت با آگاهی در این مسیر گام بر می دارد و این مهم قابل ستایش است. نباید فراموش کرد لطماتی که تاکنون بر پیکره بخش های مختلف وارد شده، تنها ناشی از عدم آگاهی است. از طریق تقویت نهادهای مدنی است که می توان آگاهی مردم را افزایش داد. در عین حال باید دید آیا این نهادها آمادگی لازم برای فرهنگ سازی را دارند؟ از سوی دیگر نیاز به تقویت سازمان های مردم نهاد ما نیز احساس می شود. این ضرورت با بررسی ویژگی های سمن های کشورهایی چون انگلستان و امریکا به خوبی مشخص می شود. یقینا اگر آگاهی سمن ها در سطح مناسبی نباشد نمی توان انتظار افزایش آگاهی مردم را داشت. بنابراین در وهله نخست باید میزان اطلاعات نهادهای مدنی را بالابرد تا آنها بتوانند امر آموزش افکار عمومی را در پیش بگیرند. محور سوم: خواست دولت در حمایت از برنامه های مناسب است. آقای روحانی بارها اشاره کرده اند که محیط زیست از دغدغه های اصلی دولت است و در این راستا و در طول مدیریت چهار ساله دولت، تمام هم و غم خود را معطوف به محیط زیست خواهد کرد. این در حالی است که با توجه به نگاه دولت به موضوع محیط زیست، مباحثی چون تحریم اقتصادی نیز به میان می آید. نمونه آن مساله بنزین طی چند سال گذشته است. زمانی که دولت های غربی و به خصوص امریکا، دست به تحریم ایران زدند، شاهد این ادعا از سوی دولت گذشته بودیم که این تحریم ها را آسیبی به مردم عادی نمی دانست. در حالی که مسلما، کیفیت نامطلوب بنزین از طرفی باعث آلوده شدن هوا و از سوی دیگر موجب افزایش احتمال ابتلابه سرطان در بین مردم شده بود. اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و از ابتدای سال 93 تاکنون تهران شاهد 6 روز هوای سالم و در مابقی روزها دارای هوای پاک بوده است. شاید برخی این تغییر مهم را در اثر مسائل جوی بدانند اما نباید فراموش کرد که بخشی از این اتفاق مثبت و مهم، به دلیل بنزین مرغوبی است که توسط دولت روحانی جایگزین بنزین نامناسب قبلی شده است، موضوعی که آقای روحانی هم بر آن تاکید داشته اند. در مجموع جای بسی خوشحالی است که روحانی سیاست دولت خود را بر اساس توسعه پایدار تعریف کرده است که نمونه آن را می توان در نخستین جلسه هیات دولت با محوریت حفظ محیط زیست دریاچه ارومیه دید. اگر به همین شکل پیش برویم قطعا و ظرف 5 سال آینده، شاهد احیای نیمی از دریاچه ارومیه خواهیم بود. اکنون که عزم ملی به وقوع پیوسته و نیروهای منسجم فعالیت خود را آغاز کرده اند، آینده درخشانی در انتظار محیط زیست ایران خواهد بود، هرچند نباید فراموش کرد که این مهم فرآیندی زمانبر است، اما با این حال امیدواری به ایجاد تغییراتی مثبت در طول دوره 4 ساله دولت یازدهم وجود دارد.
    
    
□