سریع‌القلم: سیاستمداران ما باید روزی چندبار عذرخواهی کنند (ایکاش شهامتش را داشتند)

سریع‌القلم: سیاستمداران ما باید روزی چندبار عذرخواهی کنند

کد خبر: ۱۸۱۶۲۱

۰۸ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۰:۴۷

یک استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهیدبهشتی با بیان اینکه "تا زمانی که تک تک ایرانیان رشد فردی نکنند، جامعه هم رشد نمی‌یابد"، گفت: توسعه‌یافتگی به اراده مردم و مسئولان یک کشور برمی‌گردد و این تفکر که عده‌ای نمی‌گذارند ما توسعه بیابیم، اشتباه است زیرا اگر ملت و سیستمی تصمیم بگیرد رشد کند، در نظام رقابتی جهانی می‌تواند سهمی برای خود باز کند.

به گزارش ایسنا، محمود سریع‌القلم عصر امروز (چهارشنبه) در سخنرانی خود با موضوع مبانی عملی عقلانیت با اشاره به رشد کشورهایی مثل سنگاپور، ویتنام، قطر و مکزیک، اظهار کرد: قدرت اقتصادی دنیا در حال انتقال از غرب به شرق است؛ به گونه‌ای که امروز دولت آمریکا برای تأمین بخشی از کسری بودجه خود به بازار مالی چین رجوع می‌کند.

برخی فکر می‌کنند نظام جهانی اجازه رشد به ما نمی‌دهد

وی در ادامه افزود: بنابراین می‌توان در این نظام جهانی رشد یافت. ما به این منظور باید کشورهای آسیای شرقی را مطالعه کنیم و اگر به دنبال توسعه‌یافتگی هستیم باید برنامه‌ای برای همکاری با این منطقه داشته باشیم. در این دنیا هیچ‌کس به فکر دیگری نیست. رشد به برنامه و اراده خودمان بستگی دارد. بخشی از جامعه اینگونه فکر می‌کند که نظام جهانی اجازه رشد به ما نمی‌دهد که البته این تفکر ریشه در تفکرات مارکسیستی دارد و در دنیا هیچ اعتباری ندارد زیرا اکنون ترکیه سالانه 62 میلیارد دلار محصولات کشاورزی صادر کرده و در یک دهه گذشته 10 هزار کیلومتر اتوبان ساخته است. ترکیه با وارد شدن به کوران جهانی شدن، توانسته این امکان را برای خود به وجود آورد.

این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهیدبهشتی در ادامه با بیان اینکه "اگر تک تک ما ایرانیان رشد نکنیم، 20 سال آینده هم شرایط ما اینگونه خواهد بود"، افزود: اکنون یک تبعه اماراتی یا چینی یا ترکیه‌ای با 10 سال قبل تفاوت دارد. در واقع رشد فردی برای توسعه‌یافتگی بسیار تعیین‌کننده است. اکنون 93 درصد مردم خاورمیانه گفته‌اند که آینده کشور آنها متوجه اقدامات دولت آنهاست در حالی که این آمار برای مردم چین فقط 17 درصد است و مردم اروپا از دولت خود فقط تامین امنیت و نظارت بر قانون را خواسته‌اند.

رشد فردی، کانون ضعف در ایران است

سریع‌القلم در ادامه با بیان اینکه "رشد فردی مهم‌ترین مشتق عقلانیت است"، خاطرنشان کرد: من در مادرید در صف خرید بلیت اتوبوس بودم. فردی بدون توجه به صف به سمت گیشه رفت اما مردم مانع او شدند. در واقع خود مردم بدون ورود پلیس از اقدامات این فرد جلوگیری کردند. ما باید بدانیم که رشد فردی کانون ضعف در ایران است. ما ایرانیان به اندازه کافی برای خود وقت نمی‌گذاریم. به طور مثال اکنون 53 درصد جمعیت ایران را زنان تشکیل می‌دهند که اگر آنها برای خود وقت گذاشته و رشد کرده و وارد صحنه اجتماعی شوند، موجب رشد کشور می‌شوند.

اگر رشد کنیم، به حقوق دیگران تعدی نمی‌کنیم

وی ادامه داد: جمع رشد فردی به جامعه مدنی بدل می‌شود. 300 سال پیش نصف مردم ایران رمان می‌خواندند. در تاریخ ایران خوانده‌اید عده‌ای صبح می‌گفتند درود بر تو و عصر گفتند مرگ بر تو. آن زمان این افراد نمی‌دانستند چه می‌کنند، زیرا بر افکار خود مسلط نبودند. اگر ما بر خود مسلط شویم، بسیار متفاوت رانندگی می‌کنیم. اگر رشد کنیم، به حقوق دیگران تعدی نمی‌کنیم. زود عصبانی شدن ما به خاطر عدم تسلط بر خود است. به قول «زرین‌کوب» حسد و کینه بخش مهمی از تاریخ ایران را تشکیل داده است. یک آلمانی آموخته که باید برای رشد، رقابت کند، پس بر غرایض خود غلبه کرده و به جای حسادت به سمت رقابت رفته است.

باید با افکار متضاد خود هم در ارتباط باشیم

سریع‌القلم با بیان اینکه "متکی بودن بر خود، آلمان را به آلمان فعلی و ژاپن را به ژاپن فعلی تبدیل کرده است"، تاکید کرد: باید فکر و شخصیت ما رشد کند. اگر ما با کسانی که مثل ما فکر می‌کنند معاشرت کنیم، دیگر فکر ما رشد نمی‌کند بلکه ما باید با افکار متضاد خود هم در ارتباط باشیم. چرا در جامعه ما افراطی‌گری وجود دارد؟ زیرا افراط‌گرایان فقط در مدار خود زندگی می‌کنند. اگر آنها به جامعه وارد شوند، دست از افراطی‌گری برمی‌دارند، زیرا من معتقدم 95 درصد مردم ایران بسیار معتدل هستند.

این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به اینکه "برای رشد فکری باید وقت زیادی برای مطالعه کتاب‌های مختلف از سراسر دنیا بگذاریم"، گفت: ما باید تحمل دیدگاه‌های مختلف را به دست آوریم و بدانیم معاشرت با کسی که با ما تضاد فکری دارد، بسیار مفید است زیرا رشد فکری به هم مباحثه‌ای نیاز دارد. نسل جدید ایران به برکت دنیای مجازی متحول شده و اکنون می‌گوید و می‌شنود و تمرین مدارا می‌کند. من در اجلاس داووس گفتم که آینده خاورمیانه دست بیل گیتس‌هاست زیرا آنها ارتباطات بین مردم را ایجاد می‌کنند.

فرد ایرانی به دلیل نبود محدودیت‌ها در خارج از ایران بسیار رشد می‌کند

وی در ادامه افزود: در تاریخ ایران اجازه اظهارنظر به افراد داده نمی‌شد. پس افراد نمی‌توانستند رشد کنند. در واقع استبداد انباشت شده تاریخ ایران اکنون به وسیله فضای مجازی به چالش کشیده شده است. این نکته را باید در نظر بگیریم که فرد ایرانی به دلیل نبود محدودیت‌ها در خارج از ایران بسیار رشد می‌کند. ما باید فرهنگ رشد فردی را عمومی کنیم. در این راستا وظیفه ما تبادل فکر است و هیچ انسانی حق ندارد فکری را به دیگری تحمیل کند. در واقع رشد فکری با خواندن کتاب‌های متنوع، آشنا شدن با ادبیات جهان، سفر کردن، هم مباحثه‌ای داشتن و وقت گذاشتن برای خود محقق می‌شود.

سیاستمداران ما باید روزی هفت یا هشت بار عذرخواهی کنند

سریع‌القلم همچنین گفت: بیان این جمله که «من نمی‌دانم» یا «اشتباه کردم» برای بسیاری مشکل است. برای اولین‌بار در تاریخ ایران، یک سیاستمدار از مردم عذرخواهی کرد و گفت من اشتباه کردم که این عمل بسیار خوب بود. سیاستمداران ما باید روزی هفت یا هشت بار عذرخواهی کنند. مردم باید این عذرخواهی را بپذیرند.

روش‌های حل اختلاف را نمی‌آموزیم

این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهیدبهشتی در ادامه افزود: ما هیچ مانعی برای رشد جز فرهنگ خود نداریم. ما باید ذهنیت خود را عوض کنیم. کاش تلویزیون نحوه صحبت کردن و آداب معاشرت فکری را آموزش می‌داد. ما در رشته علوم سیاسی یاد می‌گیریم اولین روش شناخت یک ملت این است که بررسی کنیم آن ملت چگونه اختلافات خود را حل می‌کند. ما مردم ایران در واقع روش‌های حل اختلاف را نمی‌آموزیم.

وی همچنین با اشاره به اینکه "در کشوری مثل آمریکا چهار روزنامه مهم وجود دارد"، گفت: در کشور ما فقط 37 روزنامه در تهران وجود دارد. این امر به این دلیل است که توافق کردن برای ما ایرانی‌ها سخت است و ما مدام منشعب می‌شویم.

فساد اقتصادی بخاطر این است که برای انسان‌های دیگر ارزش قائل نیستیم

سریع‌القلم در ادامه با تاکید بر اینکه "هر شهروند ایرانی که به فکر رشد کشور است، باید روزی سه ساعت مطالعه کند"، تصریح کرد: به نظر من کتاب نخواندن ایرانیان توجیه اقتصادی ندارد. من معتقدم اگر فکر افراد اصلاح شود، شخصیت آنها هم اصلاح می‌شود، زیرا ریشه بسیاری از نابهنجاری‌های اجتماعی، در نحوه فکر کردن افراد است. ما باید یک نهضت احترام به انسان‌ها راه بیندازیم و تعریف خود را از انسان‌ها عوض کنیم و نگاه ابزاری به آنها نداشته باشیم. به نظر من فساد اقتصادی و مالی در این ریشه دارد که ما برای انسان‌های دیگر ارزش قائل نیستیم.

این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهیدبهشتی همچنین با بیان اینکه "ما باید یک تلقی نسبی از خود داشته باشیم و مدام به اشتباهات خود فکر کنیم و درصدد اصلاح آنها باشیم"، اظهار کرد: رشد فکری موجب می‌شود متوجه شویم که ما هم اشتباه می‌کنیم، پس باید عذرخواهی کنیم. البته من با گفتاردرمانی مخالف هستم. اگر روزی پنج ساعت هم از اخلاق گفته شود، جامعه اخلاقی نمی‌شود. ما باید فرهنگ فردی را رشد دهیم. البته سقف تربیت عقلانی 12 سالگی است، یعنی تا 12 سالگی باید به افراد بیاموزیم که نظر مخالف را تحمل کنند یا زباله از اتومبیل به بیرون پرت نکنند.

یاد نگرفته‌ایم که باید بحث کنیم

سریع‌القلم در ادامه افزود: تربیت عقلانی در رشد فکری و شخصیتی به خانواده‌ها و سیستم آموزشی هم مربوط می‌شود. در مدارس کره‌جنوبی دو سوم کلاس‌ها به صورت مباحثه‌ای انجام می‌شود اما ما یاد نگرفته‌ایم که باید بحث کنیم. در واقع افراط‌گری در جامعه به این معنی است که آنها آموزش ندیده‌اند که با تفاوت انسانی چگونه باید برخورد کنند. ما باید سعی کنیم در مقابل رفتار یا هنجار متفاوت عصبانی نشویم و آنها را درک کنیم.

وی اضافه کرد: اکنون حتی در سیاست گفته می‌شود اگر نکته‌ای بیان شود، دیگران رنجیده می‌شوند که این یک مشکل در سیاست ماست. ما باید ناراحت شدن را تعطیل کنیم. ما نباید قبل از اینکه درباره موضوعی به جمع‌بندی رسیدیم، درباره آن قضاوت کنیم. سوال کردن و بهتر فهمیدن برای رشد فکری و شخصیتی بسیار تعیین‌کننده است.

این استاد دانشگاه همچنین گفت: عقلانیت دارای دو بُعد فکری و شخصیتی است که بُعد اصلی آن بعد فکری است. شخصیت مطلوب عقلانی داشتن، نتیجه فکر کردن است. ما هرچه بیشتر فکر کنیم، بیشتر رشد می‌کنیم. البته ما نمی‌توانیم از رسانه‌ها برای بحث شخصیت عقلانی انتظار داشته باشیم، البته باید برای ایجاد این تغییرات از نهاد خانواده و مدرسه کمک بگیریم. در حوزه سیاست هم باید ادبیات و واژگان ما متفاوت شود و نگاه ما به جهان مثبت شود و به اراده خود متکی شویم. به زمان نیاز داریم تا تغییرات نسلی رخ دهد زیرا نسل جوان بهتر می‌تواند کشور را مدیریت کند.

ادبیات گروه‌های افراطی توسط ساختارها اصلاح شود، جامعه رشد می‌کند

وی همچنین با اشاره به اینکه "تضادهای منافع، اجازه رشد عقلانیت را به ما نمی‌دهد"، خاطرنشان کرد: با این وجود ما باید به وظایف خود عمل و واقعیات جامعه را درک کنیم. من امیدوارم دانشگاهیان وارد عرصه عمومی شوند و به رشد جامعه کمک کنند و به جامعه آگاهی دهند تا تضاد منافع، مانع رشد نشود.

سریع‌القلم همچنین افزود: در این بین، ساختارها هم مهم است. اگر ساختارهای ما به این نکات توجه کنند، عقلانیت در جامعه تحقق می‌یابد. در واقع 75 درصد ساختارها و 25 درصد خود فرد هم برای تحقق عقلانیت نقش دارند. اگر ادبیات گروه‌های افراطی توسط ساختارها اصلاح شود، جامعه می‌تواند رشد کند.

وی همچنین درباره لزوم عقلانیت در سیاست خارجی اظهار کرد: اگر اجازه داده می‌شد سیاست خارجی مورد نقد قرار گیرد، ما اکنون با این مشکلات مواجه نبودیم. اکنون شش میلیون هندی در کشورهای عربی کار می‌کنند. اگر ما رابطه خوبی با کشورهای عربی داشتیم، می‌توانستیم از ظرفیت این کشورها برای اشتغال و عقل‌آوری استفاده کنیم. آنها باید نسبت به ایران احساس امنیت و راحتی کنند. سیاست خارجی با عقلانیت می‌تواند این شرایط را فراهم کند.

چون عقلانی عمل نکردیم، تلقی جهان از ما شایسته نیست

این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهیدبهشتی در همین رابطه افزود: ایران در هشت سال گذشته، 800 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته اما با رشد اقتصادی منفی 5.8 درصد مواجه بوده است. چرا این درآمدها به درستی مصرف نشد؟ در صحنه بین‌المللی ما هرچه می‌خواستیم به دنیا گفتیم و در نتیجه، اکنون تلقی جهان از ما شایسته نیست. من از دوران نوجوانی خود به یاد دارم که در دنیا گفته می‌شد ایرانیان مؤدب‌ترین مردم دنیا هستند اما چون عقلانی عمل نکردیم، تلقی جهان نسبت به ما تغییر یافته است.

در کشورهای دیگر، مسئولان به جای حضور در رسانه‌ها در حال انجام وظیفه‌اند

سریع‌القلم ادامه داد: عقلانیت به این معناست که به جای برگزاری کنفرانس‌های متعدد برای مقابله با فساد اقتصادی، قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی تفکیک شود. در کشورهای دیگر، مسئولان به جای حضور در رسانه‌ها، در حال انجام وظایف خود هستند در حالی که در ایران مدام مسئولان در رسانه‌ها هستند. گفتاردرمانی علاج مشکلات ما نیست.

برای تعمیم عقلانیت، در کشور اجماع‌نظر نداریم

وی همچنین گفت: حوزه تربیتی 50 درصد، شرایط سیاسی 20 درصد، شرایط اقتصادی 20 درصد و شرایط تاریخی 10 درصد در عقلانی‌سازی فرهنگ ما نقش دارند؛ البته به شرطی که جامعه به دنبال عقلانی شدن باشد. ما برای تعمیم یافتن عقلانیت، اکنون در کشور اجماع‌نظر نداریم و برش‌هایی از جامعه به دنبال عقلانیت نیست. عقلانیت با طبع بشر سازگاری دارد اما نکاتی که من می‌گویم را بخش‌هایی از جامعه نمی‌پذیرد. آنها علاقه ندارند که تغییر کنند و بین‌المللی شوند در حالی که تمام افراد ترکیه به دنبال پیشرفت اقتصادی هستند و راه آن را در تعامل بین‌المللی می‌دانند. ما باید ابتدا برای عقلانی شدن به اجماع برسیم.

این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهیدبهشتی در پایان اظهار کرد: کشوری که می‌خواهد توسعه یابد، باید با ادبیات اقتصادی صحبت کند و رابطه خوبی با همسایگان خود داشته باشد و راه‌های ارتباطی خود را به سایر کشورها وصل و ویزاهای خود را حذف کند.

پیشنهاد لاریجانی به دولت: برنج استان‌های شمالی را در سبد کالا قرار دهید(پیشنهادی قابل تحسین امیدواریم عملی شود)

پیشنهاد لاریجانی به دولت: برنج استان‌های شمالی را در سبد کالا قرار دهید

سیاست > مجلس - تسنیم نوشت:

رئیس مجلس شورای اسلامی در شیرگاه مازندران به دولت پیشنهاد داد تا برای حمایت تولید داخلی، برنج پرمحصول استان های شمالی در سبد کالایی دولت قرار گیرد.

علی لاریجانی عصر امروز در حاشیه شرکت در مراسم یادواره حماسه هفتم اسفند مردم شیرگاه در جمع خبرنگاران گفت: برنج‌های پرمحصول کشاورزان استان‌های شمالی اکنون در شالیکوبی‌ها و انبارها دپو شده است. دولت باید در این زمینه حمایت‌هایی به کشاورزان برنجکار شمال کشور صورت دهد.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: به دولت پیشنهاد می شود برای حمایت از تولید داخل، برنج پرمحصول داخلی دپو شده در شالیکوبی‌ها را در سبد کالایی مردم ایران قرار دهد  

یاداشت شخصی 

پیشنهاد خوب از هر شخصی باشد قابل تقدیر است اما سوال اینجاست که نمایندگان مدعی گیلان و مازندران دنبال چه هستند هشت سال  ریس دولت احمدی نژاد و نهادهای مختلف برنجهای بی خاصیت هندی را به ملت غالب کردند هیچ نماینده ای از گیلان ما حداقل صدایشان در نیامد انقدر غرق در جناح بازی بودند که مشغله فکریشان اجازه نمی داد که جلوی ورود برنج هندی را بگیرند یا حداقل محدودشان کنند واقعا در گیلان ما چه می گذرد و چرا باید کشاورز ما با سختی و با هزینه سرسام اور برای تولید چای و برنج تلاش کند انوقت شاهد این باشد که هم چای از هند وارد می شود وهم برنج که اتفاقا هر دو خاصیتش از تولید کشور ما پایین تر است اقایان مجلسیان گیلان برادر عزیز پیشنهاد می کنم روزی فقط یک ساعت وقت گرانبهای شما  راصرف مشکلات گیلان کنید بقیه ساعت پشکشتان،بارها گفتیم گیلان نیازی به هیچ کالایی  برای ورود به گیلان ندارد کافیست بودجه در اختیار نسل جوان و خلاق گیلانی قرار دهید انوقت خواهید دید در همه زمینها خودکفا خواهند شد کمی به استانتان بیندیشید فقط کمی نسل جوان ما را در یابید وگرنه دیر خواهدشد  

.رضا بژکول دانشجوی ارشد علوم سیاسی

سبک مدیریت ایرانی (تفاوتها تا کجا)

سبک مدیریت ایرانی

در جهان دو سبک مدیریت "آمریکایی" و مدیریت" ژاپنی" بیش از دیگر روش ها مطرح است و در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها ممیزات و مشخصات هر سبک تشریح و نکات افتراق آن اشاره می شود

 مثلا در خصوص تصمیم گیری در مراکز و شرکتهای بزرگ ژاپنی "اجماع" مطمع نظر است و بایستی همه اعضاء به موضوع مورد بحث "رای" دهند و حتی اگر یک نظر مخالف باشد باید دیگران اورا اقناع کنند تا "تصمیم" عملی شود در حالی که در مدیریت آمریکایی نظر "اکثریت" کافی است. یا در مورد استخدام، ژاپنی ها به استخدام "مادام العمر" متمایلند_ گرچه اکنون بسیار منعطف شده اند- در حالی که آمریکایی ها چنین نمی کنند و تضمینی برای شغل دائمی وجود ندارد حال ما در ایران چگونه "مدیریت " می کنیم؟ و اصول و راهبرد اساسی مدیریت ایرانی چیست؟ در این مورد تحقیق نسبتا جامعی در دست اجراست که در بحث دانشگاهی ارائه می شود اما در اینجا وجه عمومی مطرح است و فقط به برخی مختصات آن اشاره می شود. اولین اصل مهم در ایران "پیگیری" است که در صورت نبود آن تقریبا هیچ اقدامی صورت نمی گیرد. به این منظور بایستی دفتر ، رئیس دفتر و منشی های صاحب ذوق و شوق و کاربلد در دسترس باشد و مدیر نیز خود مدام پیگیر امور شود. دومین اصل "ارتباط" است. ارتباطات قوی با عناصر موثر در سازمان و خارج سازمان بسیار مهم و تاثیر گذار است. اگر مدیری جامع علوم و فنون باشد اما "مرتبط" نباشد کاری صورت نمی گیرد. این ارتباط در اغلب نقاط جهان البته کارایی دارد لکن نوع ارتباط در ایران متفاوت است. سرعت و سهولت دسترسی به افراد با نفوذ و موثر در مراتب مختلف و در سطوح متفاوت بسیار کارساز است. این تاثیر و تاثر در دو جهت مثبت و منفی می تواند مثمر ثمر شود. گاه در انجام یک اقدام و گاه در عدم انجام واقعه ای که مدیر خواهان آن است. سومین نکته "سخنوری" و سخنران بودن مدیر ایرانی است این ویژگی بعنوان عاملی مهم در انتخاب و انتصاب مدیران مطرح است. بدین اعتبار مدیر پیش از آنکه مرد عمل باشد باید خوب "حرف" بزند و البته اگر قادر بود "حرف خوب" هم بزند که دیگر نور علی نور است. چهارمین ویژگی اصل "بده بستان" است. او در گزینش افراد در هیئت های امناء و مدیره و دیگر پست های سازمانی همواره می کوشد اشخاصی را به کار گمارد که بتواند از توانایی های شخصی یا سازمانی و ارتباطی آنها کمال بهره برداری را ببرد. ویژگی پنجم در حلقه اصحاب عله بودن است. مدیر بایستی "پشتوانه" داشته باشد یا نوعی پشت گرمی به حمایت از گروه های نا محسوس که در صورت نیاز به کمک وی بشتابند روشن است این خصیصه ذاتی مدیر نیست اما با وجود عرضی بودن کارایی آن از هر نوع استعداد و هنر و مهارت ذاتی افزون تر است. با این وصف می توان گفت تقریبا هر کس خصایص فوق را داشته باشد می تواند مدیر موفق به سبک ایرانی باشد.

اقتصاد ایران آماده "جراحی" نیست!(دکتر خوش چهره)

اقتصاد ایران آماده "جراحی" نیست!

کد خبر: ۱۸۱۰۳۲

۰۳ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۶:۱۳

 یک استاد دانشگاه گفت: «این دولت هم قصد دارد مانند دیگر دولت ها ضعف مدیریت تولید حامل های انرژی و مدیریت توزیع آن را با افزایش قیمت جبران کند، در حالی که اگر به رفع ضعف های خود بپردازد و جلوی قاچاق انرژی را بگیرد به منابع گسترده ای دست پیدا می کند که دیگر نیازی به شوک قیمتی نخواهد داشت.»طبق تبصره 21 قانون بودجه که به تصویب مجلس رسیده درآمد دولت از محل افزایش قیمت حامل های انرژی در سال آینده 48 هزار میلیارد تومان خواهد بود. یعنی 20 هزار میلیارد تومان بیشتر از سال جاری. برخی کارشناسان معتقدند این موضوع باعث افزایش قیمت حامل های انرژی به میزان بیش از 70 درصد خواهد شد که عواقب وخیمی به دنبال خواهد داشت. به طور مثال حسین راغفر معتقد است: «در شرایط رکود تورمی موجود آثار و تبعات افزایش مجدد قیمت حامل های انرژی می تواند تخریب به مراتب بیشتری نسبت به دوره اول ایجاد کند. تبعات اجتماعی این اقدام وحشتناک است و منجر به افزایش رشد جرم و جرایم، مواد مخدر، طلاق و سرخوردگی می شود.»
البته برخی دیگر از کارشناسان معتقدند این موضوع عواقبی نخواهد داشت. در این رابطه سعید لیلاز معتقد است قیمت حامل های انرژی برای سال 93 تا 80 هزار میلیارد تومان قابل افزایش است و اگر این موضوع درست مدیریت شود هیچ فشاری به مردم وارد نخواهد شد. مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در اظهارنظری گفته: اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه با برنامه ریزی دولت، شوک آور نیست.

دکتر محمد خوش چهره استاد اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده پیشین مجلس گفت: «افزایش قیمت حامل های انرژی با استدلال واقعی شدن قیمت ها مطرح می شود تا چنین نتیجه گیری شود که این افزایش قیمت به این دلیل انجام می شود که به سمت واقعی شدن قیمت ها پیش برویم.»

وی ادامه داد: «از این منظر برخی منتقدان معتقدند استفاده از اینگونه ادبیات دستاویزی برای افزایش درآمدهای ریالی دولت است.»

وی افزود: «فراتر از این دو بحث، من معتقدم صرف مکانیسم قیمت ها منجر به اصلاح الگوی مصرف به خصوص در کالاهای خاص نمی شود. به عبارت دیگر اگر برای کالای موردنظر کالاهای جایگزین مشخص نشده باشد تغییر قیمت منجر به تغییر در الگوی مصرف نمی شود.»

خوش چهره گفت: «در ارتباط با قیمت گذاری حامل های انرژی سه الگوی رفتاری در دنیا وجود دارد. الگوی اول مربوط به کشورهای صنعتی و در راس آنها انگلستان است که فرآورده هایی مانند بنزین را با اعمال مالیات بر روی قیمت تمام شده توزیع می کنند.»
وی ادامه داد: «الگوی دوم مربوط به برخی کشورهایی است که دارای نفت هستند و بنزین را با همان قیمت تمام شده توزیع می کنند. قیمت تمام شده در این کشورها بر منطق قیمت آزاد یا همان قیمت واقعی در منطقه است که از آن با عنوان فوب یاد می شود.»
وی افزود: «اما الگوی سوم مربوط به کشورهای نفت خیز از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس است که بنزین را با اعمال سوبسید بر قیمت تمام شده توزیع می کنند.»این استاد دانشگاه اظهار کرد: «به لحاظ عقلایی الگوی اول به سود منافع ملی است؛ منتهی این الگو طی یک فرایند و در بستر کار کارشناسی عقلایی و در طول زمان شکل گرفته است.»
وی ادامه داد: «انگلستان در ابتدا کالای جایگزین که حمل و نقل عمومی کارا است را ساماندهی و تعبیه کرد و پس از آن روی افزایش قیمت بنزین کار کرد؛ به طوری که در حال حاضر بیش از 70 درصد جابجایی های شهری در انگلستان توسط وسایط نقلیه عمومی انجام می شود.»خوش چهره با بیان اینکه مخالف شوک درمانی است گفت: «در حال حاضر اقتصاد ایران آماده جراحی قیمتی نیست. خیلی از افراد بدون اینکه ملاحظات محیط داخل از جمله بحث تورم، رکود و فشار اقتصادی وارد بر مردم را بکنند و متعاقبا فشار تحریم ها را ببینند در اتاق های بسته قصد دارند تئوری های اقتصادی را بالا و پایین کنند؛ در حالی که این تئوری ها نیازمند پیش شرط است.»
این نماینده پیشین مجلس درباره این صحبت دولتی ها که معتقدند فاز دوم هدفمندی شوک آور نخواهد بود گفت: «دولت ها تاکنون از این صحبت ها زیاد کرده اند. متاسفانه همه دولت های پس از جنگ تمام تصمیمات ناگوار خود را در ابتدا مفید عنوان می کردند. دولت که نمی تواند با به خطر انداختن منافع مردم اقدامی انجام دهد.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «من معتقدم طرح کنونی دولت در مقابل طرح های دیگر از منطق عقلایی برخوردار نیست؛ چرا که کالای جایگزین برای کالاهایی که قصد افزایش قیمت دارند مشخص نکرده اند.»

وی افزود: «البته بنده موافق قیمت های فعلی حامل های انرژی هم نیستم. لذا افزایش قیمت حامل های انرژی طبق تبصره 21 بودجه 93 قطعا می تواند آثار تورمی داشته باشد، اما این موضوع نباید باعث شود قیمت حامل های انرژی ارزان باقی بماند.»

خوش چهره گفت: «من معتقدم قیمت تمام شده بنزین در ایران واقعی نیست چرا که ضعف مدیریت در قیمت تمام شده و مشکل در توزیع بنزین باعث افزایش قیمت تمام شده بنزین شده است.»

وی ادامه داد: «به طور مثال مطالعات انجام شده نشان می دهد خودروی نیسان که وسیله ای غیرضروری، پر مصرف و کم حجم برای جابجایی بار است 20 درصد بنزین کشور را مصرف می کند. لذا ساماندهی همین نیسان و جایگزینی آن با ظرفیت های بالاتر می تواند باعث صرفه جویی بسیار عمده در مصرف سوخت شود و بخش زیادی از افزایش قیمت بنزین را جبران کند.»وی افزود: «همچنین در حال حاضر بیش از ده درصد سوخت مصرفی مربوط به خودروهایی است که هیچ استفاده ای از آنها نمی شود و سهمیه آنها توسط یک خودروی دیگر مصرف می شود.»

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «لذا دولت می تواند به جای افزایش قیمت حامل های انرژی، با مدیریت نحوه توزیع در مصرف سوخت صرفه جویی کند تا دیگر افزایش قیمت به این شدت صورت نگیرد و یا حداقل بیست درصد افزایش یابد تا آثار تورمی آن قابل تحمل باشد.»
خوش چهره تاکید کرد: «لذا این دولت هم قصد دارد مانند دیگر دولت ها ضعف مدیریت تولید حامل های انرژی و مدیریت توزیع آن را با افزایش قیمت جبران کند، در حالی که اگر به رفع ضعف های خود بپردازد و جلوی قاچاق انرژی را بگیرد به منابع گسترده ای دست پیدا می کند که دیگر نیازی به شوک قیمتی نخواهد داشت.»

سریع القلم: جهان در حال انتقال بزرگ است

کد خبر: ۳۸۱۳۳۵

تاریخ انتشار: ۰۴ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۰:۳۷ -

محمود سریع القلم، استاد نام آشنای روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی که هفته گذشته به دلیل حاشیه های نه چندان مهم حضورش در داووس حاشیه ساز شده بود، صبح دیروز شنبه سوم اسفندماه در نخستین پنل تخصصی همایش «هم اندیشی نظام قراردادهای صنعت نفت»که در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار شد، به بیان مشاهداتش از داووس پرداخت و آمار و ارقامی ارائه کرد که نشانگر سطح توسعه و وضعیت کشورهای مختلف دنیا در زمانه ما است. او در این سخنرانی با عدد و رقم تحولات جهان را نه به سمت انحطاط که در راستای انتقال بزرگ ارزیابی کرد. در روایت سریع القلم کشورهای آسیایی نقش مهمی در آینده اقتصاد و سیاست جهان ایفا می کنند و این وظیفه ما است که با در نظر داشتن این تحولات به کل کشور فکر کنیم.

به گزارش اعتماد سریع القلم صحبتش را با اشاره به تخصصش در علوم انسانی آغاز کرد و گفت: ما در علوم انسانی وقتی بخواهیم علت یا علل رخ دادن یک پدیده را مشخص کنیم، نمی توانیم تعداد دقیق آنها را بیان کنیم بلکه باید سعی کنیم که کانون مسائل را مشخص کنیم. یک پزشک هم وقتی می خواهد علت یک بیماری را بررسی کند، کانون آن مشکل را استخراج می کند. در علوم انسانی نیز وضع به همین منوال است. به نظر من اگر بخواهیم مسائل ایران را بررسی کنیم، نمی توانیم بگوییم به طور دقیق که مثلاایران 125 مشکل دارد که با رفع آنها ایران یک کشور پیشرفته می شود.

سریع القلم در ادامه به مشکل اساسی توسعه در ایران از منظر خودش پرداخت و گفت: از نظر من به عنوان یک دانشجوی علم سیاست و روابط بین الملل، علت العلل مسائل ما آن است که ایران در سطح مدیریتی یک کشور بین المللی نیست. تا زمانی که ما بین المللی نشویم، بسیاری از مسائل ما حل نخواهد شد. موضوعاتی چون رقابت، کارآمدی، تخصص، سیستم سازی و عقلانیت برای آنکه در زمان کوتاهی ظرفیت حل شدن در وضعیت ما را داشته باشند، نیازمند آن است که ما هرچه سریع تر در مدارهای بین المللی قرار بگیریم. اتفاقا بین المللی بودن ما ایرانیان موافق طبع ما است. ایرانیان بسیار جهان مدار هستند. تاریخ و جغرافیای ایران به عنوان یک عامل تعیین کننده این موضوع را نشان می دهد. به عبارت دیگر ما ایرانیان نه فقط به خاطر انتخاب هایمان که بلکه به دلیل جبر جغرافیایی و تاریخی و اهمیت بین المللی مان در منطقه، باید هر چه سریع تر در مدارهای بین المللی قرار بگیریم.

تصور می کنند که جهان در حال فروپاشی است، در حالی که اطلاعاتی که من ارائه کردم نشان می دهد جهان در حال انتقال بزرگ است و شهروندان در اکثر کشورهای دنیا که شامل آفریقا هم می شود، امروز از زندگی بهتری برخوردار هستند.

دکتر سریع القلم اما شرط بین المللی شدن را شناخت جهان خواند و گفت: شناخت جهان در کشور ما بسیار ضعیف است. امروز کشور چین یکی از قطب های مهم سیاسی و اقتصادی و مالی جهان است، اما در ایران حتی یک مرکز چین شناسی نداریم. امروز 95 درصد کشورهای جهان به یک اصول و اهداف مشترک برای توسعه رسیده اند که مورد اجماع جهانی است. اگر این اصول به ایران نرسیده به دلیل بحران شناخت ما از تحولات بین المللی است. نویسنده «عقلانیت و آینده توسعه یافتگی در ایران» در ادامه به بیان این اصول پرداخت و گفت:  

نخستین اصل آن است که مهم ترین هدف یک کشور افزایش ثروت ملی است.   

دوم همکاری های به هم تنیده دولت ها، بنگاه ها و دانشگاه هاست،  

 

سوم همگرایی منطقه یی- اقتصادی است. امروز همگرایی منطقه یی اقتصادی تا اندازه یی به دلایل علمی و تحولات عمومی جهانی، جایگزین جهانی شدن و جهان گرایی شده است.  

 اصل چهارم حل و فصل سریع اختلافات غیراقتصادی میان یک کشور و همسایگان آن کشور است.  

 

اصل پنجم آن است که ثبات سیاسی و رضایت مندی عامه مردم نتیجه آن است که حداقل نرخ رشد اقتصادی در یک کشور باید 3 درصد باشد. مهم ترین گروه اجتماعی که هیات حاکمه یک کشور می تواند به آنها اتکا کند، طبقه متوسط است که تولید ثروت، ثبات سیاسی و آینده یک کشور برای آنها اهمیت دارد.  

 اصل ششم برنامه ریزی برای حفظ محیط زیست است.

دکتر سریع القلم در ادامه برای تشریح این اصول اطلاعاتی از برخی کشورهای دنیا با استفاده از مشاهداتش در داووس بیان کرد و گفت: از میان کشورهای «آسه آن» (ASEAN) یعنی 10 کشور آسیای جنوب شرقی، اندونزی در سال 2012، 204 میلیارد دلار صادرات داشته است. این کشورها 2/2 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی (GDP) دارند. مجموعه فعالیت این کشورها هم ردیف برزیل است و از روسیه بیشتر است. این کشورها برای همگرایی میان خودشان برنامه ریزی کرده اند. بر این اساس تصمیم گرفته اند طی یک دهه آینده 540 هزار مایل جاده بکشند و 11 هزار و 700 مایل ریل آهن بین خودشان تاسیس کنند. کشور بعدی که اطلاعات آن را می گویم، کره جنوبی است. درآمد سرانه کره جنوبی 23 هزار دلار است، نرخ رشد اقتصادی آن در نیم قرن اخیر حداقل 7 درصد بوده است. ارزش صادرات و واردات این کشور 2/1 تریلیون دلار بوده است. کشور بعدی ترکیه است. در سال 2012، 36 میلیون توریست و گردشگر از ترکیه بازدید کرده اند. نرخ رشد اقتصادی ترکیه در یک دهه گذشته حداقل 8 درصد بوده و طی 10 سال گذشته، 10 هزار کیلومتر اتوبان در این کشور ساخته شده است. درآمد سرانه این کشور 10 هزار و 500 دلار است و در سال 2012، 67 میلیارد دلار صادرات محصولات کشاورزی ترکیه بوده است. کشور بعدی لهستان است. 106 میلیارد دلار طی 5 سال آینده از طرف کشورهای اتحادیه اروپا در این کشور سرمایه گذاری خواهد شد. اتحادیه اروپا در 10 سال گذشته 40 میلیارد دلار برای ساختار عمرانی لهستان سرمایه گذاری کرده است. حداقل نرخ رشد اقتصادی لهستان 4 درصد است و 46 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور برای صادرات بوده است.

دکتر سریع القلم در ادامه بر اهمیت کار اقتصادی چند جانبه و منطقه یی و بیرون آمدن از الگوهای صرفا داخلی تاکید کرد و گفت: منطقه نفتا در شمال امریکا (کشورهای کانادا، امریکا، مکزیک) نشان می دهد که در سال 1993 تجارت میان این کشورها 290 میلیارد دلار بوده است، در حالی که در سال 2012 به 1/1 تریلیون دلار رسیده است. این پیشرفت چشمگیر به دلیل قفل شدن این کشورها و یادگیری متقابل است. کشور مکزیک که ما آشنایی بسیار کمی با آن در حوزه علمی و اجرایی داریم، با 40 کشور جهان قرارداد تجارت آزاد بسته و بخش خصوصی این کشور با مفاهیم کیفیت، رقابت و سرمایه گذاری آشنایی بسیار نزدیکی دارد. 20 سال گذشته 75 درصد صادرات کشور مکزیک را نفت تشکیل می داد، در حالی که امروز 75 درصد صادرات این کشور کالاست. درآمد سرانه این کشور در سال 1994، 4500 دلار بوده است، در حالی که امروز به 9700 دلار رسیده است.

دکتر سریع القلم در حالی که این اعداد و ارقام را درباره شاخص های توسعه کشورهای مختلف بیان می کرد، بر اهمیت ذهن کمی و رقمی و آماری در سیاستگذاری ها تاکید کرد و گفت: طی 20 سال آینده 35 هزار هواپیمای ایرباس در دوبی باید ساخته شود، این امر به دلیل تقاضای بالایی است که در دنیا وجود دارد. ارزش این تعداد هواپیما 8/4 تریلیون دلار است که 35 درصد تقاضای این هواپیماها در منطقه آسیا خواهد بود. حدود 35 کشور در دنیا برای تولید این هواپیماها با یکدیگر همکاری مشترک خواهند داشت. سهم نرخ رشد از کل نرخ جهانی بین سال های 82 تا 87، 8/29 درصد بوده است، حال آنکه این رقم امروز 9/13 درصد رسیده است. دکتر سریع القلم در ادامه با اشاره به کهنه بودن متونی که در علم سیاست در ایران آموزش داده می شود، گفت: متونی که ما در ایران می خوانیم و مورد بحث قرار می دهیم، تقریبا به 55 سال گذشته برمی گردد، یعنی در کشور ما هنوز صحبت از غرب است، در حالی که دیگر غربی در کار نیست.
نرخ رشد از کل جهان در مورد چین 35 سال گذشته 9/9 درصد بوده، اما امروز به 6/33 درصد رسیده است. این رقم در مورد چین از 8/3 درصد به 4/9 درصد رسیده است و در مورد ژاپن از 3/10 به 4/1 درصد رسیده است. مدیریت درآمد نفت در نروژ نشان می دهد که این کشور 720 میلیارد دلار در صندوق ذخیره ملی اش اندوخته دارد. طبق قانون این کشور تنها 4 درصد از این رقم را می تواند در بودجه جاری مورد مصرف قرار دهد، یعنی طبق مقررات نروژ 96 درصد از درآمد نفتی این کشور باید بیرون از این کشور سرمایه گذاری شود و 5/2 درصد مالکیت هر شرکتی که در اتحادیه اروپا ثبت شده متعلق به ذخایر نفتی کشور نروژ است. امروز تمامی احزاب و پارلمان در نروژ با یکدیگر برای توافق بر سر اجماع جهت بهره برداری بیشتر از این درآمد نفت با یکدیگر بحث می کنند، تا به تولید علم، فناوری و ایجاد ساختار عمرانی وسیع تر در این کشور بپردازند.

دکتر سریع القلم در تشریح تحولات بین المللی پیش رو گفت: کاهش طبقه متوسط در اروپا و امریکای شمالی و افزایش آن در آسیا و امریکای لاتین یکی از این تحولات است. این امر نشان می دهد که ما اگر بخواهیم یک استراتژی ملی تدوین و به آینده اقتصاد ایران طی یک دهه دیگر توجه کنیم، باید توجه ویژه یی به منطقه آسیا به دلیل افزایش طبقه متوسط و به طور طبیعی افزایش مصرف گرایی داشته باشیم. منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به واسطه بین المللی شدن این منطقه به شدت در حال رشد است. من اخیرا این نکته را در داووس دیدم که همه کشورهای آسیای مرکزی در قفقاز به طور فعال حضور داشتند و قراردادهای قابل توجهی با کشورهای مهم دنیا منعقد کردند. با توجه به افزایش جمعیت و تقاضا برای غذا، سطح درآمدی و تولیدات کشاورزی ارتقا یافته است.

کاهش طبقه متوسط در اروپا و امریکای شمالی و افزایش آن در آسیا و امریکای لاتین یکی از این تحولات است. این امر نشان می دهد که ما اگر بخواهیم یک استراتژی ملی تدوین و به آینده اقتصاد ایران طی یک دهه دیگر توجه کنیم، باید توجه ویژه یی به منطقه آسیا به دلیل افزایش طبقه متوسط و به طور طبیعی افزایش مصرف گرایی داشته باشیم

دکتر سریع القلم سپس به مقایسه سطح رقابت پذیری کشورها پرداخت و گفت: نخستین کشور سوییس است، کشور دوم سنگاپور است، آلمان در رده چهارم جهان و قطر در رده سیزدهم است. کشور امارات نوزدهم و چین، بیست و نهم است. کشور مالزی در رده 34 و جمهوری آذربایجان 39 و ترکیه 44 است. اینها در حالی است که ایران در رده 82 قرار دارد. دکتر سریع القلم در ادامه به تحولاتی که در سطح بین المللی در دنیا در حال وقوع است، اشاره کرد و گفت: آمار شرکت های چندملیتی در دنیا از نکاتی است که بسیار حایز اهمیت است. این آمار نشان می دهد که در سال 2003 کشورهایی که در حال توسعه بودند، تنها 19 شرکت چندملیتی داشتند، امروز این کشورها 127 شرکت چندملیتی دارند و این به معنای 670 درصد افزایش است، در حالی که کشورهای توسعه یافته سنتی جهان یک دهه پیش 481 شرکت چندملیتی داشتند و حالا173 شرکت چندملیتی دارند و این نشانگر کاهش 22 درصد در سطح جهان است. این پیشرفت بدان معناست که در سال 2020، 50 درصد از رشد تولید ناخالص داخلی در سطح جهانی از آن کشورهای «بریکس» یعنی کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی خواهد بود. هر ساعت در دنیا 800 میلیون توئیت (twit) صورت می گیرد. جمعیت کنونی آفریقا یک میلیارد نفر است در حالی که این جمعیت در سال 2050 به 2 میلیارد نفر خواهد رسید. امروز ما در دنیا 25 ابرشهر داریم، در حالی که تعداد آنها طی 10 سال آینده به 35 شهر خواهد رسید.

سریع القلم اتفاق مهمی که در جهان در حال وقوع است و در نسل جوان ایران نیز مشهود و امیدوارکننده است را معقول و منطقی شدن انسان ها به دلیل گسترش دنیای مجازی خواند و گفت: این امر باعث می شود انسان ها از حسی بودن و مزاجی بودن دور شوند. ذهن و مغز جدید انسان ها به دلیل اتصال با ذهن مجازی جهان در حال رشد است. در داووس 2014 تنها 9 میزگرد تخصصی در رابطه با مغز و ذهن نوین انسان تحت عنوان hyperconnectivity and rewiring the brain برگزار شد. اگر بخواهم به یک نمونه از اهمیت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جهان مجازی اشاره کنم، باید آمار فروش بازی های کامپیوتری در امریکا در سال 2013 اشاره کنم که 25 میلیارد دلار بوده است.

دکتر سریع القلم فهم غالب ما در ایران از جهان را به دوره جنگ سرد مختص دانست و گفت: ما به طور عمیق از جهان فناوری، صنعت، آموزش و همکاری های منطقه یی و بین المللی بی اطلاع هستیم. ما نسبت به جهان ذهنیت داریم و نه شناخت. یعنی الان کسانی که عموما بولتن می خوانند و اطلاعات دقیقی از جهان ندارند، بلکه شبح و ذهنیتی از جهان دارند و بر اساس intuition فکر می کنند و ذهن شان بر اساس اطلاعات و آمار دقیق تشکیل نشده است، تصور می کنند که جهان در حال فروپاشی است، در حالی که اطلاعاتی که من ارائه کردم نشان می دهد جهان در حال انتقال بزرگ است و شهروندان در اکثر کشورهای دنیا که شامل آفریقا هم می شود، امروز از زندگی بهتری برخوردار هستند.

دکتر سریع القلم در پایان به بیان پیش نیازهای توسعه ایران پرداخت و گفت: نخست شناخت علمی و واقعی از جهان: دوم شناخت واقعی و علمی از ایران: سوم معیار اثرگذاری در جهان امروز حتی در حوزه فرهنگ، شاخص های اقتصادی و فناوری هستند: چهارم تقویت ساختارهای قانونی و قضایی در داخل ایران: پنجم قوه مقننه و قوه قضاییه موثرتر: ششم افزایش امکانات مالی و سرمایه گذاری مساوی است سیاست خارجی تعاملی. به نظر من به عنوان کسی که تحولات دنیا را روزانه دنبال می کند، انرژی تقابل با ایران متمرکز در عربستان و اسراییل است. اگر کشور ما به فکر یک راهبرد بنیادی برای سیاست خارجی تعاملی است، باید در رابطه با فعالیت های این دو کشور و انرژی تقابلی در مقابل ایران به وجود آورده اند، فکر بکند. از دیگر پیش نیازهای توسعه پذیرفتن بیشتر تفاوت های فکری و رویکردی در کشور، دستیابی به اجماع پیرامون رهیافت های کل کشور طی یک دهه آینده، افق و سیاستگذاری نرخ رشد 5 درصدی در ایران که ضامن حل و فصل بسیاری از نارسایی ها در کشور خواهد بود، میل مشترک سیاستگذاری خارجی و الزامات توسعه اقتصادی و نهایتا اینکه فکر کردن به کل کشور نه یک گروه خاص.