اقای ریئس جمهور محترم لطاف دست نگهدارید محیط زیست بکر کشور را فدای اقتصاد نکنید!.

اقای ریئس جمهور محترم لطاف دست نگهدارید محیط زیست بکر کشور را فدای اقتصاد نکنید!.

 

اقتصاد، محیط زیست را ضربه فنی کرد

 

اسماعیل کهرم*

 

واگذاری جزیره آشوراده واقع در منطقه میانکاله شهرستان رامسر به بخش خصوصی برای منافع گردشگری در دولت گذشته مطرح شد اما مشاور عالی سازمان محیط زیست با این جریان مخالفت واعلام کرد این سازمان مالک چیزی نیست که بتواند آن را واگذار کند. در دولت یازدهم با اینکه با توجه به اختصاص اولین مصوبه هیات دولت به نجات دریاچه ارومیه تصور می‌شد که رویکرد دولت یازدهم کاملا زیست‌محیطی است اما با سفر رئیس‌جمهور به استان گلستان و موافقت ضمنی او با این طرح، مشخص شد، محیط زیست در کشور ما کماکان مظلوم است. واگذاری این جزیره و جدایی‌اش از پناهگاه حیات‌وحش میانکاله که توسط سازمان محیط ‌زیست دردست پیگیری است، براساس قوانین موجود یک اقدام غیرقانونی است و حتی براساس طرح مدیریت تهیه شده برای پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، از مجموع بیش از 68 هزارهکتار وسعت جزیره بخش محدودی از آن جزو مناطق تفرجی قرار داشته و مابقی اراضی جزیره حفاظتی است و باید اقدامات حفاظتی برای آن تشدید شود نه اینکه کل جزیره در اختیار بخش خصوصی قرار داده شود. منطقه میانکاله در شهرستان رامسر با 68 هزار هکتار زمین اولین سایت جهان است که در سال 1351 تاسیس شد و بیش از 1700 سایت در سراسر جهان در آن عضویت دارند. این منطقه با اکوسیستم بی‌نظیر خود در سطح جهان مطرح است. حدود 7000 نوع پرنده کمیاب نظیر عقاب دم سیاه و فلامینگو، آب لب شور دریاچه و انواع حیوانات و اسب‌های وحشی تنها بخشی از طبیعت این منطقه بکر و دست‌نخورده است. جزیره آشوراده یکی از 6 ذخیره‌گاه زیست کره جهانی است که در پناهگاه حیات وحش میانکاله واقع شده و از نظر حیات‌وحش هم جایگاه بسیار ویژه‌ای در کشور دارد به‌گونه‌ای که این منطقه قطب گردشگری شمال کشور معرفی شد. زیبایی این منطقه در جاذبه‌های گردشگری تا حد زیادی مرهون دست نخورده بودن طبیعت آن است، این منطقه حفاظت شده جزو معدود مناطق بکر در کشور و جهان است که انسان‌ها به آن وارد نشده و یا کمتر دسترسی داشته‌اند تا کمتر تغییراتی در آن ایجاد کرده و طبیعت آن در خطر تهدید عوامل انسانی نباشد. تا حد زیادی می‌توان گفت این منطقه جنبه توریستی نداشته و بیشتر باید به شکل اکوتوریسم اداره شود. این بدان معنی است که اگر این منطقه مستقیم به یک منطقه گردشگری تبدیل شود (مانند آنچه در اکثر مناطق طبیعی و جنگل‌های شمال شاهد آن هستیم)، فقط هتل ایجاد نمی‌شود. درحالی که تاسیس هتل با توجه به هجوم نیروی انسانی و گردشگری که به این منطقه در فراری دادن حیوانات و پرندگان و نابودی محیط زیست اثرگذار است، اختصاص این مکان به بحث گردشگری سبب هجوم ماشین‌ها در کنار آدم‌ها به این نقطه شده و ترافیک و زباله در طی مدت کوتاهی این منطقه بکر را به سرنوشت اکثر جنگل‌های شمال تبدیل می‌کند. در کنار تاسیس هتل، از آنجایی که این جزیره در دریای خزر قرار داشته و تنها جزیره این بزرگ‌ترین دریاچه جهان است، فعالیت‌های گردشگری روی دریا مانند قایق‌سواری و جت‌اسکی به اندازه نابودی جنگل و طبیعت، تخریب‌کننده است. درحال حاضر 1700 قایق روی تالاب انزلی رفت‌وآمد دارند که نابودی نیلوفرهای آبی و مهاجرت ماهی‌ها و انواع آبزیان از این منطقه را سبب شده است. اما پیش‌بینی می‌شود با اختصاص این منطقه به بحث گردشگری کلنگ نابودی آن طی مدت کوتاهی زده شود، زیرا با این اقدام طی مدت کوتاهی جمعیتی در حدود 3/2 میلیون نفر به این نقطه هجوم آورده و تمام نقاط غیرمسکونی آن را تصرف می‌کنند. این جزیره، دهکده خواب‌آلودی است که فقط به‌دلیل اینکه دست‌نخورده بوده است به سکونتگاه موجودات زنده تبدیل شده است اما اگر انسان‌ها به این منطقه هجوم بیاورند کل موجودات آنجا را ترک کرده و این خطر جدی برای حیات آنهاست و تا زمانی که دولت بر یک پروژه اصرار دارد، مسئولان محیط زیست چاره‌ای به جز توجیه‌کردن ندارند.در واقع باید گفت محیط ‌زیست، میانکاله را به گردشگری باخت و زورش به دولت نرسید، زیرا به نظر می‌رسد اقتصاد بیش از محیط زیست اولویت مسئولان کشور است. امیدوارم دست‌یازی به پناهگاه حیات‌وحش میانکاله به خاطر دیگر اولویت‌های غیر زیست‌محیطی کشور آخرین مورد از کم‌توجهی نسبت به مسائل این حوزه باشد و فتحبابی برای تخریب دیگر مناطق ارزشمند محیط زیست و نادیده گرفتن منابع طبیعی و ملی کشورنشود. مسئولان و ریاست محترم جمهوری در پاسخ به انتقادات فعالان محیط زیست به این مساله و واکنش‌های آنها عنوان کردند ایجاد اشتغال برای افراد بیش از حفظ محیط زیست ضرورت دارد و ایجاد اشتغال جزء اهداف اصلی دولت است اما واگذاری این جزیره حتی با ایجاد ۱۰هزار شغل، اشتباه بزرگی است که به معنای از دست رفتن یکی از جواهرات زیست‌محیطی کشور است.

* مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست