پایین امدن قیمت نفت و تغییرات در جهان سال 2015

پایین امدن قیمت نفت و تغییرات درجهان سال 2015

سقوط نفت تا ٤٠ دلار و تغییر در امریکای لاتین


نویسنده: هرمیداس باوند

تحولات آینده جهان در سال ٢٠١٥ را می توان از چند بعد مورد بررسی قرار داد.
    یکی از مهم ترین موضوع های سال آینده میلادی برخورد میان روسیه با اتحادیه اروپا بر سر مساله اوکراین است و اگر این موضوع حل نشود، شکاف گسترده میان دولت های غربی و روسیه عمیق تر خواهد شد. موضوع بعدی مساله داعش است که در سال گذشته یکی از مهم ترین مسائل جهان بود.
    اما موضوع دیگر برخورد کشورهای منطقه خاورمیانه، به خصوص در رابطه با عربستان و ایران است که اختلاف اصلی آنها بر سر موضوع سوریه است. اگر دو کشور در موضوع سوریه به شرایط مطلوب برسند، فضای جدیدی در رابطه میان دو کشور ایجاد خواهد شد. اما خط مشی عربستان بر سر موضوع کاهش قیمت نفت نشان داد، وقتی که برنامه های عربستان در یمن و سوریه تحقق پیدا نکرد به مهم ترین ابزار خود یعنی نفت روی آورد و سعی کرد با کاهش قیمت نفت به ایران ضربه وارد کند. به جرات می توان گفت اعمال تحریم جدید آثارش به مراتب کمتر از کاهش قیمت نفت است و این جریان را می توان با دهه ٨٠ میلادی مقایسه کرد که نفت تا ١٠دلار کاهش یافت و دلیل اصلی آن فشار به شوروی و ایرانی بود که در آن دوران درگیر جنگ با عراق بود. شاید بتوان گفت علاوه بر موضوعاتی همچون جنگ ستارگان که عامل اصلی فروپاشی شوروی نامیده می شود، کاهش قیمت نفت یکی از دلایل دیگر فروپاشی شوروی بود. چرا که در آن دوران بیش از ٦٠ درصد بودجه این کشور متکی به فروش نفت بود و اکنون نیز یکی از اهداف اصلی کاهش قیمت نفت در جهان روسیه است. با این حال در شرایط کنونی می توان گفت که قیمت نفت ممکن است تا ٤٠ دلار نیز کاهش یابد.
    اما موضوع بعدی برخورد سه کشور ترکیه، عربستان و ایران است که طی یک سال گذشته روابط میان طرفین با تنش هایی همراه بوده است که در سال ٢٠١٥ یا به تشدید این اختلافات می انجامد یا به حل آنها. اما شواهد نشان می دهد که احتمال افزایش شکاف ها بیش از کاهش آن است.
    مساله بعدی استراتژی امریکا در آسیای شرقی و چین است. در این خصوص امریکا در تلاش است که چین را به سمت یک رقابت تسلیحاتی بکشاند اما چین سعی در خویشتنداری دارد و می خواهد رقابت در سطح اقتصادی نگه داشته شود. چین در برخورد با امریکا راه ژاپن را پیش گرفته است و قصد رقابت نظامی با امریکا را ندارد. چین تمایل دارد همان گونه که ژاپن سرنوشت کشورش را از نظر اقتصادی به امریکا گره زده، سرنوشت امریکا را به اقتصاد خود پیوند دهد. ژاپن نخستین کشور خریدار اوراق قرضه در امریکاست و چین در رتبه بعدی پس از ژاپن قرار دارد.
    نکته دیگر این است که روسیه سعی می کند، با کشورهای آسیایی از جمله ایران، ترکیه، هند و چین رابطه یی داشته باشد که تاثیر تحریم های اتحادیه اروپا و امریکا علیه این کشور را کاهش دهد. از سوی دیگر با نگاه به امریکای لاتین می توان مشاهده کرد که کشورهایی همچون کلمبیا و ونزوئلادر شرایط نامطلوبی به سر می برند و به نظر می رسد هدف امریکا ایجاد تغییر در این کشورها، به خصوص در ونزوئلاست. در این موضوع، بهبود رابطه امریکا با کوبا و لغو احتمالی تحریم ها تاثیر زیادی خواهد داشت. آخرین نکته در خصوص روابط ایران و امریکاست که اگر تغییر مثبتی روی دهد، تاثیر اساسی در منطقه خواهد داشت. به هر حال روابط و علایم پدیدار شده همانطور که اوباما گفته است می تواند تاثیر بسزایی در تحولات سال ٢٠١٥ داشته باشند.