ایا نماینده مجلس در بیان مسایل کشور آزاد است؟

ایا نماینده مجلس در بیان مسایل کشور آزاد است؟

نماینده مجلس در اظهارنظر چقدر آزاد است؟


نویسنده: نعمت احمدی

در مورد اتفاق دیروز در مجلس شورای اسلامی باید گفت که اعمال قوه مقننه به وسیله مجموعه نمایندگانش که در مقابل ملت مسوول هستند صورت می گیرد. نمایندگی قائم به ذات است یعنی قابل واگذاری نیست. برابر اصل ٨٤ قانون اساسی نماینده در برابر تمام ملت مسوول است و حق دارد که در مورد همه مسائل داخل و خارج از کشور اظهارنظر کند، پس نماینده نه تنها یک مسوولیت ملی دارد بلکه به او جواز اظهارنظر در مورد همه مسائل نیز داده شده است.از سوی دیگر قانونگذار برای اینکه یک مصونیت برای نماینده یی که به او اجازه اظهارنظر در مورد همه مسائل داخلی و خارجی داده شده است، ایجاد کند مطابق اصل ٨٦ قانون اساسی او را در اظهارنظر و رای خود آزاد گذاشته است.در نتیجه نمی توان گفت که چرا نماینده درخواست تحقیق و تفحص داده یا آنکه در فلان استیضاح رای اش علیه یا له بوده است، همچنین نمی توان آنها را به سبب اظهاراتی که در مجلس دارند تعقیب و توقیف کرد. یعنی قانون حتی اجازه تعقیب نماینده را نیز نداده است. همان طور که می دانید یکی از وظایف قوه قضاییه تعقیب مجرمان است اما برای نماینده چنین حقی در نظر گرفته نشده است و در نتیجه نمی توان گفت که فلان اظهارنظر نماینده جرم است که بتوانیم آن را تعقیب کنیم. در این مورد باید توجه زیادی داشت چراکه واژه ها دارای معانی زیادی هستند. اصل ٨٦ قانون اساسی صراحتا تاکید می کند که نمی توان نماینده را تعقیب یا توقیف کرد و در نتیجه حتی ورود به پرونده اظهارنظر نماینده مجلس نیز ممنوع است، چه برسد به اینکه بررسی صورت گیرد که بر خلاف قانون بوده است یا خیر، در نتیجه نماینده کاملادر بیان اظهاراتش آزاد است. از این گذشته حتی اگر فرض کنیم که آقای مطهری مجرم بوده و وصف مجرمانه داشته است حال باید به این سوال پاسخ داد که آیا دیگر نمایندگان مجلس به قانون اساسی اعتقادی دارند یا خیر؟ قانون اساسی رسیدگی به جرایم افراد را به عهده دادگاه های دادگستری گذاشته است. در نتیجه نمی توان حتی وارد بررسی تخلف فرضی هم شد. برابر اصل ٣٢ قانون اساسی نمی توان هیچ کس را دستگیر کرد و این کار بر عهده قانون است در نتیجه نماینده حتی در اظهاراتش وصف مجرمانه نیز وجود داشته باشد نمی توان وارد پیگیری شد. از سوی دیگر اصل ٣٤ قانون اساسی دادخواهی را حق مسلم فرد دانسته و اصل ٣٦ نیز می گوید که حکم به مجازات و اجرای آن تنها باید از طریق دادگاه صالحه و به موجب قانون باشد. در نتیجه حتی اگر علی مطهری در نطق خود فعل مجرمانه یی نیز انجام داده باشد سایر نمایندگان نمی توانند به خود اجازه اعمال قانون بدهند. باید تخلف احتمالی به دادگستری ارایه شود و دادگستری دستور رسیدگی در این مورد را بدهد. در مجموعه اتفاقاتی که در مجلس در روز گذشته افتاد، باید گفت از آنجایی که نماینده حق اظهارنظر در همه مسائل را دارد و نمی توان مانع او شد نمایندگانی که این اجازه را براساس اصول ٨٤ و ٣٦ قانون اساسی زیر پا گذاشته اند حق اظهارنظر علی مطهری را از او گرفته اند. همچنین این افراد نظم جلسه علنی مجلس را بر هم زده اند و توهین و افتراهایی که به علی مطهری وارد کرده اند و او را فتنه گر و منافق دانسته اند بار مجرمانه داشته و قابلیت پیگیری نیز دارد، یعنی صرف نظر از اینکه مانع کار مجلس شده اند به شخص نماینده مجلس نیز اتهاماتی وارد کرده اند که قابل پیگیری است.