گر بانکها اختیارشان از دست مقام ناظر تقریبا خارج شده
ناشی از نا کارآمدی نظارت بر بانکهاست یعنی در هر کشوری بانک مرکزی مستقل و
سیاستهایش قابل اجراست. در هر کشوری که بانک مرکزی نظارت مرکزی را تدوین و
اجرا کند تمامی بانکها را تحت کنترل خواهد داشت که مبادا خارج از مقررات
اقدام کنند .اینکه عدهای تسهیلات به اسم تولید میگیرند و به مصرف دیگر می
رسانند ضعف مدیریتی بانک است که با نظارت می توان جلوی آن را گرفت.بانک
مرکزی ما سنتی است و با هوشترین فارغ التحصیلان با بورس آنجا قبول
میشدندو باید میرفتند در بهترین دانشگاه های دنیا کسب تجربه میکردند و
سپس وارد بازار کار بانک مرکزی میشدند و هیات ناظر بانکها در تمام دنیا
همانند ممیز مالیاتی دنیا در کشور های پاسخگو از رفاه و آموزش و بهترین
تیماقتصادی برخوردارند وزمانی که بازنشسته هم میشوند از چنان حقوق و
مزایایی برخوردارند که نیازی ندارند که به یک شرکت یا بانکی لطف کنند یا
مورد تخلفش را نادیده بگیرند به این امید که بعد از بازنشستگی در آنجا
مشغول شوند.چنین چیزی در دنیا وجود ندارد.بانک مرکزی و ناظران که پول دست
شان است و باید بروند حقوق مردم را نظارت و وصول کنند بعضاً از امنیت
اقتصادی و شغلی برخوردار نیستند.حال اینکه کادر نظارتی بانک مرکزی در دهه
80 با این مشکل کمتر مواجه بودند و از یک کادر قوی 200 نفره نظارتی
برخوردار بود ولی بعد از دهه 80 متاسفانه ریاست بانک مرکزی مان از آن تخصص
لازم و دقت کافی در انتخاب رئیس و تیم ریاست خارج شد.ما وقتی مهندس را وزیر
اقتصاد می گذاریم قطعا یک مهندس را رئیس بانک مرکزی می گذاریم و این
همخوانی ندارد. مهندسی خیلی خوب است ولی مهندسان میخواهند برای کار خوب
هزینه کنند ولی نظارت کاری نیست که آدم در آن هزینه کند.متاسفانه در سال 84
حالتی بود که اکثریت آن ناظران بانک مرکزی که بازنشست شدند کادر 200 نفری
به 40 نفر کاهش پیدا کرد و در زمانی که آقای بهمنی رئیس بانک مرکزی شدند 40
تا 50 نفر بیشتر ناظر نداشت .وهمزمان 20 بانک خصوصی و تعدادی موسسه به
سیستم نظارتی اضافه شد .چرا بانک مرکزی از نظر نظارت ضعیف شد چون کادر
پایین بالا آمد و تجربه که مهمترین عامل است به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و
اکثر کادر بانک مرکزی جذب بانک های خصوصی بیرون شدند واین بزرگترین ضربه
ای بود که به نظارت و انضباط مالی کشور وارد شد.کادر نظارت باید کسانی
باشند که از دانش کافی برخوردار باشند.ما در بانک مرکزی مشکل رفاه وامنیت
را برای دارایی داریم و شاهد این هستیم که مدیران ما هنوز بازنشست نشده در
یک بانک استخدام میشوند و بعد تا تغییری در بانک ایجاد می شود دوباره همان
مدیر را سر کار می گذارند.اینها همگی نشانههای بینظمی قبل است. معوقه
های بانکی هم همواره دغدغه های بانک مرکزی و دولت برای پاسخگویی به مردم
بوده است .
* اقتصاددان