مرحوم سرکار خانم دکتر «پروانه وثوق» پس از خاتمه تحصیلاتش در رشته پزشکی
در دانشگاه تهران برای ادامه تحصیل عازم آمریکا شد و دوره انترنال و
رزیدنتی (دستیاری) کودکان را در مراکز مهم پزشکی ایالاتمتحده آمریکا
گذراند و پس از آن، برای گذراندن دوره فوقتخصصی هماتولوژی و آنکولوژی
کودکان به واشنگتن رفت و در دانشگاه «جرج تاون» دوره فوقتخصصی هماتولوژی و
آنکولوژی کودکان را به اتمام رساند. ایشان برای مدتی در مرکز «MD
Anderson» در بوستون به عنوان عضو هیات علمی مشغول به کار شد. در سال۱۳۴۷
برای دیدار از پدر و مادر خود که دچار بیماری بودند، به ایران بازگشت و با
توجه به شرایط نابسامانی که کودکان مبتلا به بیماریهای خونی و سرطانی در
ایران داشتند، از ادامه کار در آمریکا منصرف شد و خدمت به هممیهنان خود را
هدف اصلی خود قرار داد. وی از ابتدا در بیمارستان کودکان علیاصغر (شهرآرا
سابق) شروع به فعالیت کرد و اولین بخش هماتولوژی و آنکولوژی کودکان را
تاسیس کرد.
خانم دکتر «وثوق» با توجه به مرتبه علمی خود، بهعنوان مشاور در بخش
کودکان مرکز پزشکی شهدای تجریش فعالیت میکرد. در سال۱۳۵۳ با شروع به کار
اینجانب در آن مرکز، مقدمه همکاری تنگاتنگ ۴۰ساله ما آغاز شد. با همکاری
ایشان و چند نفر از همکاران در آن مرکز، اولین بخش درمان سرپایی بیماران
مبتلا به سرطان را راهاندازی کردیم. در آن زمان کودکان مبتلا به تالاسمی
ماژور، بخش بزرگی از مراجعان به مراکز درمانی را تشکیل میدادند. از اینرو
با کمک مرحوم دکتر «مینا ایزدیار» و همکاران دیگر و همچنین اداره مبارزه
با بیماریهای غیرواگیردار، برای مقابله با این بیماری (که بار سنگین
اجتماعی و درمانی دربرداشت) برنامهریزیهایی مدون انجام شد که شامل
غربالگری ناقلان ژن تالاسمی پیش از ازدواج، تشخیص جنینی مبتلایان به
تالاسمی ماژور و قطع بارداری و احداث مراکز درمانی برای مبتلایان به
تالاسمی ماژور در کنار پایگاههای اهدای خون در اقصی نقاط ایران بود. در
ضمن، در همین راستا برنامه درمانی این بیماران طبق استانداردهای بینالمللی
در کلیه مراکز تدوین شد و در مراکز یادشده به اجرا درآمد.
سرکار خانم دکتر «وثوق» در سالهای ۱۳۶۰ به درجه استادی نایل شد. همچنین
مرکز هماتولوژی، آنکولوژی کودکان که تحت سرپرستی ایشان قرار داشت، یکی از
سهمرکز آموزش فوقتخصصی این رشته شناخته شد. وی نهتنها در زمینه
هماتولوژی و آنکولوژی کودکان فعال بود، بلکه در انجمن کودکان ایران نیز نقش
فعالی داشت. وی با توجه به نابسامانی وضعیت درمانی کودکان مبتلا به سرطان
در شکلگیری موسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان به نام محک در
اوایل سال ۱۳۷۰، نقش بزرگی ایفا کرد. با توجه به گسترش فعالیت موسسه محک در
تاسیس نقاهتگاه برای والدین بیماران شهرستانی در تهران و سپس تشخیص نیاز
به احداث بیمارستانی برای تشخیص و درمان جامع کودکان مبتلا به سرطان،
قدمهای موثری برداشت. خانم دکتر «وثوق» پس از بازنشستگی، بهطور
داوطلبانه (بدون دریافت حقوق) سرپرستی بیمارستان فوقتخصصی محک را تا زمان
وداع ابدی خود عهدهدار بود و در تمام طول فعالیت پربار خود، بیمارستان
علیاصغر و سپس محک را خانه خود میدانست و همواره در خدمت بیماران بود. وی
همیشه همراه، راهنما و یاریرسان همکاران خود نیز بود. ۱۷نفر فوقتخصص
هماتولوژی و آنکولوژی نزد وی آموزش دیدند و هماکنون در مراکز خون و
آنکولوژی در سراسر کشور در حال فعالیت هستند. سرکار خانم دکتر «وثوق» در
کنار آموزش دستیاران و درمان کودکان، علاقه زیادی به پژوهش داشت و در طول
فعالیتهای خود، استاد راهنمای بیش از صد متقاضی گذراندن تز دکترا بود. وی
همچنین پیوسته در کنگرههای بینالمللی حضور فعال داشت و در شناساندن
فعالیتهای محک نقش مهمی ایفا میکرد. دکتر «وثوق» همچنین در اولین کنگره
بینالمللی سرطان کودکان ایران و کنگره «Siop Asia» در کیش، نقش محک را در
ارایه خدمات پزشکی جامع به کودکان مبتلا به سرطان تبیین کردند. خانم دکتر
«پروانه وثوق» انسانی والا، علاقهمند به خانواده، ایران و هممیهنان خود
بود و در این راستا از هیچ کوششی فروگذار نمیکرد. رابطه ایشان با همکاران،
دانشجویان، بیماران و والدین کودکان همواره دوستانه و همراه با توجه
مادرانه بود. دکتر وثوق با مهربانی، بردباری، دانش ارزشمند و وارستگی از
مسایل مادی، تلاش خود را تا آخرین روز حیات در جهت بهبود و خدمترسانی به
کودکان مبتلا به سرطان ادامه داد. از این استاد فرزانه بیش از صدعنوان
مقاله و کتاب در زمینه بیماریهای خون و سرطان کودکان به جای مانده است.
حضور فعال او در انجمنها و برنامههای تخصصی بینالمللی چون انجمن
بینالمللی سرطان اطفال (SIOP)، اتحادیه بینالمللی کنترل سرطان (UICC)،
شبکه بینالمللی تحقیق و درمان سرطان (INCTR)، اتحادیه سرطان کودکان
خاورمیانه (MECCA)، برنامه سرطان اطفال در کشورهای در حال توسعه (PODC)،
ریاست برد فوقتخصصی خون و سرطان کودکان و عضویت در فرهنگستان علوم پزشکی
ایران نشان از دانش و تخصص حرفهای اوست. محک افتخار دارد که در طول 22سال
فعالیت خود، همواره از حضور این پزشک عالیقدر، در جهت ارایه بالاترین سطح
کیفی درمان به کودکان مبتلا به سرطان بهرهمند بوده است و قدردان عشق
خالصانه اوست. سرکار خانم دکتر «وثوق» به عنوان پایهگذار هماتولوژی و
آنکولوژی نوین کودکان در ایران نامشان همواره جاودان خواهد بود. روانش شاد
باد.