شرق: ارز اختصاص دادهشده به واردات کالا و خدمات از
سالهای 52 تا 91 بالغ بر 1176/5 میلیارددلار است که این رقم نشان میدهد،
در طول 40سال گذشته به میزان 1176/5 میلیارددلار ارز در قالب واردات از
کشور خارج شده است.
کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران به تازگی آماری را
از وضعیت ارز اختصاص دادهشده به واردات کالا و خدمات منتشر کرده است. بر
اساس این آمار، در این 40سال (1352 تا 1391) هزارو36میلیارددلار ارز فقط
صرف واردات کالا از خارج شده است. در مقابل این رقم بزرگ 140میلیارددلار
قرار دارد که در این دوره زمانی 40ساله به واردات خدمات از سایر کشورها به
ایران اختصاص داده شده است. از اینرو در طول این 40سال 1176/5 میلیارددلار
کالا و خدمات به کشور وارد شده که قابلتامل است. در صورتی که رقم واردات
در 40سال مورد بررسی را تنها با دو دولت محمود احمدینژاد مقایسه کنیم،
متوجه میشویم 49درصد کل واردات در این مدت در هشتسال دولتهای محمود
احمدینژاد انجام شده است. به این ترتیب ارزهای خارجشده از کشور از طریق
واردات کالا بالغ بر 511/3 میلیارددلار میشود. به بیانی دیگر نیمی از
منابع ارزی کشور در دولتهای محمود احمدینژاد تلف شده است.
بررسی روند واردات در برنامههای اول تا چهارم توسعه نشان میدهد رکورددار باز هم احمدینژاد است.
در هر یک از برنامههای اول تا سوم توسعه به ترتیب 99/5 ، 70/8 و
126/3میلیارددلار واردات انجام شد درحالیکه در برنامه چهارم که از سال 84
تا 88 در حال اجرا بود، 291/0میلیارددلار کالا راهی کشور شد. در طول
برنامههای اول تا سوم توسعه مجموعا 6/296میلیارددلار کالا سر از بازارهای
کشور درآورد که این رقم با مجموع واردات انجامشده در پنجسال برنامه چهارم
توسعه که معادل 291/0میلیارددلار است، برابری میکند. نکته قابلتامل در
این زمینه میزان واردات کالا از ابتدای انقلاب تا آغازین سال اجرای برنامه
اول توسعه است. در این 10سال میزان واردات کالا 137/8میلیارددلار بود که
کمتر از نصف واردات انجام شده در طول پنجسال برنامه چهارم توسعه برآورد
میشود. در طول پنجسال اجرای برنامه پنجم عمران (1352 تا 1356)
64/1میلیارددلار کالا وارد کشور شد که در مقایسه با برنامه چهارم توسعه
(1384 تا 1389) 4/5برابر کمتر است. احمدینژاد در واردات خدمات به کشور هم
رکورددار است. در هر یک از برنامههای اول تا سوم توسعه به ترتیب19/9،
10/3، 22/8میلیارددلار صرف واردات خدمات شد، در حالی که این رقم در برنامه
چهارم توسعه یعنی زمان احمدینژاد 40میلیارددلار بود. واردات خدمات از
پایان سال1357 تا اولین سال اجرای برنامه اول توسعه 9/7میلیارددلار و در
طول برنامه پنجم عمرانی (1352 تا 1356) 5/5میلیارددلار بوده که این نیز در
مقایسه با میزان واردات در برنامه چهارم توسعه بسیار کمتر است.
افزایش واردات در هشتسال دولت محمود احمدینژاد تکرار ماجرای سالهایی
است که قیمت نفت بالارفت و بهتبع آن مقدار واردات کالا نیز افزایش یافت.
در واقع بین افزایش واردات و قیمت نفت رابطه مستقیمی وجود دارد بهطوریکه
هر چه قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یابد به همان میزان واردات هم در
مدار صعودی قرار میگیرد. دولتهای نهم و دهم به واسطه افزایش درآمدهای
نفتی در هشتسال گذشته واردات بیرویه را در پیش گرفتند درحالیکه اگر همین
منابع که از فروش نفت به جیب دولت وقت رفته بود، برای توسعه میادین و
پروژههای نفتی و گازی به کار گرفته میشد الان به جای 10 فاز از 28فاز
پارسجنوبی تمامی آنها به بهرهبرداری رسیده بودند و سهم قطر هم به جای
60درصد از میدان مشترک به کمتر از اینها بالغ میشد. در واقع در این سالها
فقط تولید زمینگیر شد و بنیه اقتصادی کشور نحیفتر از قبل. البته روند رشد
واردات در دولت یازدهم اصلاحشده و امید است برای سومینبار ماجرای افزایش
واردات بهتبع افزایش قیمت نفت در تاریخ اقتصاد ایران تکرار نشود.