عملیات پیشروی «داعش» در عراق و اشغال شهر سامرا و موصل، علامت سوال بزرگی
پیشروی ما می‌گذارد. سوالی درباره معانی و پیام‌هایی که این سازمان
می‌خواهد به سامرا، موصل و بغداد بفرستد و همچنین درباره توان این سازمان
در تهاجم به شهرهای بزرگ، پرجمعیت و استراتژیک. پس از اینکه در ماه مارس،
«داعش» توانست شهر فلوجه را تصرف کند، تجربه خوبی اندوخت که در سایه
ناتوانی نیروهای امنیتی عراق، آن را برای تصرف شهرهای بزرگ نزدیک بغداد و
شمال عراق جسور کرد. بی‌میلی دولت بغداد به جلب نظر قبایلی که «داعش» از
آنها یارگیری می‌کند، نیز مزید بر علت شد. عملیات «داعش» در سامرا مانند
همان استراتژی است که در دیگر مناطق عراق اعمال کرده بود: «داعش» در این
مناطق توان اشغالگری خودش را ثابت می‌کند و سپس به سرعت از شهر عقب‌نشینی
می‌کند. این سناریو که چندین بار تکرار شده، دو هدف مشخص را دنبال می‌کند:
اول کاهش ظرفیت امنیتی در این شهرها، افزایش شکاف‌های از پیش موجود و جذب
افرادی در این شهرها که بالقوه می‌توانند با «داعش» همکاری کنند، یعنی
کسانی که با دولت مرکزی عراق مشکل دارند. دوم کاهش اعتماد به نفس نیروهای
امنیتی دولت. این نیروها تاکنون ضربات سختی از «داعش» خورده‌اند و همه
عملیات آنها در مقابل «داعش» واکنشی بوده است نه پیش‌دستانه. حوادث سامرا و
موصل ثابت کرد که «داعش» به اندازه کافی سلاح و تجهیزات دارد که بتواند
همزمان در چند جبهه بجنگد. یک شاهد عینی در سامرا می‌گوید شبه نظامیان مجهز
به بولدوزر بودند و از آن برای تخریب حصارها و موانعی استفاده می‌کردند که
شهر را از «بیابان الجلام» جدا می‌کرد. «داعش» در چند ماه گذشته کنترل این
بیابان را به دست داشت. در این بیابان چندین قبیله بومی سکونت دارند که
برخی از آنها با میل خود و برخی دیگر با زور ناچار به همکاری با «داعش»
شده‌اند. «داعش» یک نصفه روز در سامرا ماند و پرچم‌های خود را در محلات
مختلف آن افراشت. اعضای «داعش» مقاومت اندکی کردند و سپس شهر را ترک کردند.
اکنون آنها در موصل هستند و شاید این سناریو دوباره تکرار شود. در 21 مارس
هم، عینا این سناریو در استان دیاله اجرا شد. نتیجتا باید گفت «داعش» فاز
جدیدی از حرکتش را آغاز کرده است. «داعش» در حال تحکیم حضورش در شهرهای
سنی‌نشین است. شاید تاکتیک آنان در هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو، بارها تکرار
شود.