اینجا همچنان عراق است. شاید بهترین توصیف برای وصف وضعیت بغداد اشاره به
همان حکایت قدیمی عراقی باشد: «عقرب از غوک میخواهد او را به آن سوی دجله
ببرد و غوک از نگرانی نیش عقرب نمیپذیرد. عقرب میگوید من اگر تو را نیش
بزنم خودم در آب غرق میشوم و توجیه برای غوک قابلقبول میآید و میپذیرد
اما در اواسط راه عقرب کار خود را میکند و نیشش را میزند.
تنها در مقابل نگاه متحیر غوک میگوید: اینجا عراق است.» اینجا همچنان
عراق است؛ عراقی که 11سال پس از سقوط صدامحسین حالا سر بریدنهای مردم و
از سوی داعشیها صحنههای تکراری خیابانهای موصل، نینوا و کرکوک هستند.
اما شاید پاسخ این سوال که پایان راه به کجا ختم خواهد شد تا حدودی قابل
پیشبینی باشد: در صورت شدت درگیریها ائتلاف منطقهای و جهانی به این
موضوع خاتمه خواهند داد؛ ائتلافی که یکسوی آن غرب و سوی دیگر آن کشورهای
همسایه عراق هستند؛ همسایههایی که نگران کشیدهشدن پای گروههای تروریستی
به مرزهایشان بوده و غربی که دو میدان نفتی کرکوک و بصره برایش مهمترین
چرخه انرژی جهان محسوب میشود. شاید عراق بار دیگر به روزهای پس از سقوط
صدام بازگردد و چهره شهرهایش شاهد سقوط داعش و مداخله و حضور خارجیان باشد.
اما کشورها حداقل اینبار باید به این نتیجه منطقی برسند که عراق را دیگر
به حال خود رها نکنند. اینکه پشتیبانی آنها از کشوری که هنوز فاقد یک دولت
ملت متحد است، قطع نشود. آن هم در مقابل بنیادگرایان و تروریستهایی که
حالا بهنوعی تغییر تاکتیک دادهاند. افراطیونی چون داعش، طالبان و القاعده
حالا دیگر چندان تمرکزشان روی فرد یا گروهی خاص نیست. آنها بهدنبال
سرزمین و حکمرانیاند. آنها که پیشتر هدفشان خاک دمشق بود و حالا خاک
بغداد. شاید پربیراه نباشد اگر بگوییم جدا از باخت بزرگی که با آمارهای
تکاندهنده از مردم متواری از شهرها و کشتهشدگان نمود دارد، نتیجه حرکت
داعش در عراق تا حدودی به نفع سوریه و کردهای عراقی است. اسد حالا به جرات
میتواند اعلام کند نیروهای آلترناتیوی که تا پیش از این در خاک دمشق بودند
همین داعشیهایی هستند که حالا تصاویر کشتار وحشیانهشان در عراق روح
جهانیان را به درد آورده است و آنها را به فکر مداخله در عراق انداخته است.
همانهایی که اگر در خاک سوریه میماندند، حاصلش چیزی جز تکرار همین
صحنهها نبود. اما کردها هم بهنوعی برنده دیگر ماجرا هستند. پیش از آغاز
درگیریها در عراق، دعوا بر سر این بود که کرکوک به دست کردها نیفتد. حالا
خبرها از کرکوک حاکی از آن است که نیروهای امنیتی دولت عراق کنترل کرکوک را
به کردها سپردهاند.