چرا پوتین دیگر قدرتمند نیست؟
پوتین قدرتمند نیست
«ولادیمیر پوتین» بار دیگر خود را پشت دیوارهای کاخکرملین پنهان کرد؛ سیاست او که از آن به عنوان «قدرتی عمودی» یاد میشود، گویی توانایی آن را دارد که پوتین را تا پایان سال۲۰۲۴ میلادی بهعنوان رییسجمهوری روسیه نگه دارد؛
در این صورت او بعد از استالین تنها کسی است که طولانیترین دوران زمامداری را در این کشور برعهده داشته است. اما از زمانی که او دوباره به کاخکرملین راه یافت، بهوضوح میتوان شکافهای بهوجودآمده در عرصه سیاسی این کشور را مشاهده کرد.
هرچند دوکتاب متفاوت درباره دولت پوتین به رشته تحریر درآمده، اما نتیجهگیری هردو آنان یکسان است. «مردی بدون صورت» نوشته «مشا گسن»، یکی از معروفترین روزنامهنگاران مسکو، در واقع زمانی را بررسی میکند که پوتین با وجود هرجومرج اوایل دهه۹۰میلادی، شهردار سنتپترزبورگ بوده است. به نوشته نویسنده این کتاب، در آن دوران روسیه در برابر فرآیند دموکراسی بهشدت مصون شده بود. همچنین در این کتاب تایید شده نخستین نقطه آغازین ورود پوتین به صحنه سیاسی روسیه در واقع در همینزمان کلید خورده است.
یکی از اصلیترین دلایلی که منجر شد پوتین بتواند تا ایندرجه صعود کند، آن است که حتی قویترین و نزدیکترین متحدان او کوچکترین ایدهای درباره اینکه او چگونه رفتار خواهد کرد، ندارند.
به همین دلیل برخی از این افراد مانند «ولادیمیر گوسینسکی» و «بوریس برژوفسکی» که بسیار به او نزدیک بودند، خاک روسیه را ترک کردهاند. تغییر چرخشی و غیرمنطقی پوتین به سمت تشکیل حکومت مطلقه تنها به دورانی که سمت شهرداری سنتپترزبورگ را در اختیار داشت، مربوط نمیشود، بلکه این تغییر ماهیت تحتتاثیر عضویت او در (کگب) نیز صورت گرفته است چرا که او اکنون بیش از هرچیز به سیلویکیها (قدرتمندان عرصه اقتصاد روسیه) و چکیستهای (نخستین پلیس سیاسی وفادار به ریشهها) وفادار است.
خانم گسن در کتاب خود سعی کرده است به جنبه و اتفاقهای تاریک کشورش مانند بمبگذاری در آپارتمان روسیه در سال۱۹۹۹ میلادی که توسط چکیستها صورت گرفت، بپردازد. او در این کتاب تاکید میکند شهروندان معمولی روسیه به خاطر شخص پوتین از او حمایت نمیکردند، بلکه آنان در حقیقت بهدنبال شخصی بودند که بتواند بینظمی دوران بوریس یلتسین را مهار کند و ثبات را برای کشورشان به ارمغان بیاورد.
این در حالی است که پوتین با بزرگترین اعتراض از زمان کمونیستها روبهرو بوده است؛ طبقه متوسط روسیه که بیشتر در مسکو و سنتپترزبورگ اقامت دارند، دیگر به طور آشکار با دولت او مخالفت میکنند و از طریق اینترنت دولت مسکو را به نقد میکشند. از سوی دیگر، با کاهش قیمت نفت، توانایی پوتینیسم برای افزایش استانداردهای زندگی با چالشهای بیشتری مواجه میشود.
در صحنهای از این دوکتاب انتقادی، روسیه متعلق به پوتین بهدنبال حوادث اخیر با سراشیبی سقوط مواجه میشود و قدرت عمودی او شکنندهتر از گذشته به نظر میآید؛ این شرایط حتی ماندن پوتین در کاخ کرملین را تا سال۲۰۱۸ با شکوتردید روبهرو میکند و حتی ممکن است لقب اهدای «مرد قدرتمند» که توسط یکی از نزدیکان پوتین به او اعطا شده است، زودتر از آنچه بهنظر میرسد، از یادها محو شود و رییسجمهوری کنونی روسیه بسیار سریعتر از آنچه بهنظر میرسد، به چهرهای ضعیف تبدیل شود.