مسکو برای هیچ کشوری شریک قابل اعتمادی نیست
روسیه بیش از هر کشور دیگری از نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب و توافق احتمالی هراس دارد.
این نظر پروفسور «مارک ان. کاتز»، استاد علوم سیاسی دانشگاه «جورج میسن» ویرجینیا در آمریکا است. او معتقد است تأثیر لغو تحریم‌ها پس از توافق هسته‌ای سبب خواهد شد وابستگی کشورهای اروپایی به نفت روسیه کمتر شود و آن کشور در حوزه انرژی با تهدیدی جدی مواجه شود. پروفسور «کاتز» که عمده مطالعاتش در حوزه سیاست داخلی و خارجی روسیه بوده و مقالات و کتاب‌های متعددی دراین‌باره نوشته است، تصمیم روس‌ها برای تحویل سامانه موشکی اس-٣٠٠ به ایران را در راستای برنامه روسیه به‌منظور جلوگیری از کاهش سطح روابط با تهران در رقابت با کشورهای غربی قلمداد می‌کند.
برخی معتقدند روس‌ها شرکای مطمئنی برای ایران نبوده‌اند. این گروه برای اثبات استدلال خود، موضوع لغو تصمیم روسیه برای فروش سامانه موشکی اس-٣٠٠ به ایران در سال‌های گذشته را مطرح می‌کنند. نظر شما دراین‌باره چیست؟
فکر نمی‌کنم دولت کنونی روسیه شریک خوبی برای هیچ کشوری در جهان، از جمله ایران باشد. طبق توافق گور- چرنومیردین در دهه ٩٠ میلادی، روسیه تکمیل نیروگاه بوشهر را به تعویق انداخت و بعدها تصمیمش برای فروش سامانه موشکی اس-٣٠٠ به ایران را لغو کرد. این شواهد همگی نشان می‌دهند مسکو همواره اجرای تعهدات خود در قبال ایران را در مقابل فشار غرب به تعویق انداخته است.
روسیه حتی شریک خوبی برای غرب نیز نیست. روسیه خواستار دموکراتیزاسیون در هیچ کشور جهان نیست. باوجود آنکه می‌دانم عده‌ای در ایران به سمت روس‌ها گرایش دارند، اما آشکار است اکثریت ایرانیان این کشور بی‌اعتمادند.
فکر می‌کنید روسیه در نهایت سامانه موشکی اس-٣٠٠ را به ایران تحویل خواهد داد؟ این وضع چه تأثیری بر روی توازن قوای نظامی در منطقه می‌گذارد؟ اخبار منتشرشده نشان می‌دهند روسیه قصد فروش موشک‌های اس-٣٠٠ به ترکیه را نیز دارد. ارزیابی شما دراین‌باره چیست؟«پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه از سویی مشوق‌هایی را به ایران ارائه می‌دهد و در سوی دیگر با مخالفت رژیم اسرائیل و کشورهای عربی درباره تحویل احتمالی اس-٣٠٠ به ایران مواجه است. به طور خاص، پوتین دوست دارد در جایی بایستد که هر دو طرف ناراضی باشند و از کمک روسیه به طرف مقابل احساس ترس داشته باشند.
درصورتی‌که ترکیه بخواهد سامانه موشکی اس-٣٠٠ را از روسیه تحویل بگیرد، مسکو قطعا از این موضوع استقبال خواهد کرد؛ گرچه یونان و ارمنستان با این موضوع مخالف خواهند بود. مسکو می‌تواند از فروش اس-٣٠٠ به ترکیه به عنوان اهرمی علیه ارمنستان و یونان استفاده کند، همان‌گونه که می تواند برگ برنده فروش اس-٣٠٠ به ایران را به‌عنوان اهرمی علیه کشورهای عربی استفاده می‌کند.
در واقع، روس‌ها سیاست خود را از طریق رو درروقراردادن کشورها پیش می‌برند.
مقام‌های اسرائیلی از تحویل احتمالی سامانه موشکی اس-٣٠٠ از سوی مسکو به ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. این موضوع چه تأثیری بر روابط مسکو – تل‌آویو خواهد گذاشت؟بااین‌حال، آنچه روسیه را در این باره نگران می‌کند آن است که اگر مسکو به طور جدی تصمیم بگیرد سامانه موشکی را به تهران تحویل دهد، احتمال کمک نظامی رژیم اسرائیل به دولت اوکراین به عنوان مقابله‌به‌مثل امکان‌پذیر خواهد بود.
باید اشاره کرد علاوه بر رژیم اسرائیل همه کشورهای عربی – به‌جز عمان - نگران کمک‌های تسلیحاتی روسیه به ایران هستند. مقام‌های مسکو در این باره به کشورهای عربی گفته‌اند اگر نگران هستید، می‌توانید از ما (مسکو) تسلیحات موردنیاز خود را خریداری کنید تا توازن قوا برقرار شود.
به نظر شما حلقه مشاوران پوتین و شخص او درباره ایران و مذاکرات هسته‌ای چگونه می‌اندیشند؟ توافق هسته‌ای ایران و غرب چه تبعاتی برای مسکو به همراه خواهد داشت؟اگر غرب در صنعت نفت ایران سرمایه‌گذاری کند فرصت از شرکت‌های روس سلب خواهد شد و این موضوع به صنعت نفت روسیه لطمه خواهد زد.
پس از توافق هسته‌ای ایران، مشتریان اروپایی نفت ایران افزایش خواهند یافت. چشم‌انداز تأثیر این موضوع علاوه بر روسیه بر حوزه انرژی چین و هند چگونه خواهد بود؟به نظر من، کلید حل بحران سوریه نه توافق آمریکایی- روسی که ابتکار عملی مورد حمایت آمریکا برای حل اختلاف میان ایران و اپوزیسیون سوریه است؛ توافقی که مورد حمایت کشورهای منطقه از جمله ترکیه، عربستان سعودی و قطر قرار خواهد گرفت.
آیا امکان همکاری واشنگتن- مسکو در مبارزه علیه داعش و سایر گروه‌های تروریستی در منطقه وجود دارد؟