فرهنگ سازی برای جامعه آرام وظیفه رسانه است کوتاهی نکنیم
برای جامعه آرام فرهنگ سازی کنیم
نویسنده: مجید ابهری*
شرایط
محیطی تاثیر مستقیمی در کاهش یا افزایش ناهنجاری های رفتاری و آسیب های
اجتماعی دارد. هر سال با شروع تابستان و گرم شدن هوا به دلیل تعریق زیاد،
غلیظ شدن خون و کاهش فشار خون، درگیری های لفظی و فیزیکی، در غالب پرخاشگری
افزایش پیدا می کند. در کنار این واقعیت که به دلیل
مسافرت های زیاد، آمار تصادفات جاده ای بالامی رود و از این رهگذر نیز
تعدادی از رانندگان با رفتارهای غیرقانونی باعث مصدومیت و حتی مرگ خودشان،
خانواده های شان و حتی بعضی از هم وطنان می شوند. غرق شدن در دریا به خاطر
عدم آشنایی با فن شنا و کم توجهی به اعلام خطرهای ناجیان غریق و مسوولان
منطقه های شمالی کشور، یکی دیگر از آسیب های رو به افزایش در تابستان است.
به دلیل مسافرت های مختلف آمار سرقت هم بالامی رود و افزایش سرقت ترس از
ناامنی را هم بالامی برد. به این ترتیب، فصل شروع گرما، نقطه ای برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی و رفتارشناسی است. اما
در این میان آنچه بیشتر از سایر ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی در
تابستان به چشم می خورد، درگیری لفظی و فیزیکی است. درباره آمار تصادفات،
غرق شدن در دریا و همین طور افزایش سرقت، آگاهی رسانی های مختلف و اخبار و
گزارش های زیادی برای پیشگیری و مراقبت در دسترس است. اما درباره تاثیر
گرما روی رفتار شهروندان، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی چندانی در دسترس نیست. در
حالی که همین بالارفتن دمای هوا که باعث بالارفتن فعل و انفعالات شیمیایی
در بدن می شود در کنار آلودگی صوتی و تنفسی، باعث کمرنگ شدن مدیریت رفتاری
شهروندان می شود و از آنجا که بسیاری از ما قادر به کنترل هیجانات رفتاری
نیستیم و با اندک ناخوشایندی، برافروخته می شویم و پرخاشگری می کنیم،
باید حواس مان به این رفتارهای هیجانی و تاثیرگرما باشد. در تابستان آمار
مراجعه به پزشکی قانونی به دلیل درگیری های فیزیکی در خیابان بالامی رود.
گاه
اتفاق افتاده که اختلاف بر سر پارک کردن اتومبیل یا حتی برخورد تصادفی دو
نفر یا به قول عوام «نگاه چپ چپ» باعث درگیری های شدید و حتی قتل شده است.
چنین رفتارهایی که از عدم کنترل خشم و مدیریت رفتاری می آید، دقیقا نقطه
حساسی است که باید برای آن در جامعه و برای شهروندان، فرهنگ سازی شود.
همه ما در مسیر اشتباه و ارتکاب به رفتارهای نادرست هستیم، مگر گذشت،
تحمل، بردباری و مدیریت کنترل خشم و هیجان های رفتاری خود را بالاببریم تا
مگر مشکلی که در جوامع دیگر با یک لبخند یا عذرخواهی حل می شود، در
جامعه ما هم با همین رفتار حل شود و هر اتفاقی تبدیل به یک مشکل بزرگ و
مصیبت نشود. خانواده ها، رسانه ها، نهادهای فرهنگی و اجتماعی باید درباره
این رفتار شهروندی صحیح و سالم، به عنوان راهی برای پیشگیری از آسیب های
اجتماعی، وارد میدان شوند و با افزایش نشاط در جامعه و در کنار اطلاع رسانی
و فرهنگ سازی، شرایط رسیدن به یک جامعه مطلوب را فراهم کنند.
در این ماجرا مسیر فرهنگ سازی باید از مدیران و نهادهای مسوول به خانواده
ها و از خانواده ها به فرزندان حرکت کند. ما باید بدانیم که بهترین و آرام
ترین شرایط یک جامعه، از همین مدیریت رفتاری و ایجاد فضای آرامش و نشاط می
آید و تنها از این راه است که می شود به جامعه ای با اخبار حوادث کمتر و
آرام تر برسیم.
*رفتارشناس و استاد دانشگاه